Εορτή Αγίου Φανουρίου στον Ι. Ν. Προφήτη Ηλία Αγίας Βαρβάρας

Ο Άγιος Φανούριος ο μεγαλομάρτυς.

Ένας από τους πλέον αγαπητούς στον ορθόδοξο λαό μας, άγιος είναι ο σήμερα εορταζόμενος άγιος Φανούριος. Πλήθος πιστών θα συρρεύσουν στους ναούς, προσκομίζοντας τις πίτες προς τιμή του αγίου. Τις γνωστές φανουρόπιτες.

Ο άγνωστος άγιος που γνωρίζεται με θαυμαστό τρόπο από το ιερό εικόνισμά του.

Στοιχεία για τον βίο του άγιου Φανουρίου δεν διασώζονται. Το που και πότε γεννήθηκε και μαρτύρησε μας είναι παντελώς άγνωστο αφού κανένα συναξάρι ή μαρτυρολόγιο δεν αναφέρει κάτι σχετικά με αυτόν. Μάλιστα ήταν τελείως άγνωστος μέχρι τον 14^ο αιώνα όταν και με θαυμαστό τρόπο, σε έναν κατεστραμμένο ναό στη Ρόδο, βρίσκεται μία εικόνα η οποία παρ’ όλη την υγρασία και την εγκατάλειψη του χώρου ήταν ανέπαφη σαν να είχε μόλις αγιογραφηθεί. Ο μητροπολίτης της Ρόδου Νείλος ο Β΄ o επονομαζόμενος και «Διασπωρινός», καλείτε στα ερείπια του ναού και παίρνοντας στα χέρια του το εικόνισμα διαβάζει το όνομα Άγιος Φανώ.

Σε αυτή την εικόνα εμφανίζεται ένας νεαρός στρατιώτης ο οποίος στα χέρια του κρατάει σταυρό και λαμπάδα, ενώ γύρω του ιστορούνται σκηνές από το μαρτύριό του. Από αυτή λοιπόν την εικόνα, (της οποίας αντίγραφο παραθέτουμε παρακάτω). Βλέπουμε τον άγιο διαδοχικά:

1. να στέκεται ανάμεσα σε στρατιώτες και να δικάζεται από τον ηγεμόνα· 2. να πλήττεται απ’ αυτούς με πέτρες στο στόμα και την κεφαλή· 3. να μαστιγώνεται πάλι απ’ αυτούς απλωμένος κατά γης· 4. να κάθεται γυμνός και να ξέεται το σώμα του με σιδερένια νύχια· 5. να είναι κλεισμένος στη φυλακή· 6. να βασανίζεται μπροστά στο βήμα του ηγεμόνα· να καίεται στα μέλη του σώματος του με αναμμένες λαμπάδες· 7. να είναι δεμένος σε μάγγανο και να βασανίζεται· 8. να βρίσκεται ανάμεσα σε θηρία αβλαβής· 9. να είναι ξαπλωμένος κατά γης και να πιέζεται το σώμα από ένα μεγάλο λίθο· 10. να είναι μέσα σε ειδωλολατρικό ναό βαστάζοντας στις παλάμες του αναμμένα κάρβουνα και ο διάβολος να δραπετεύει στον αέρα με θρήνους· 11. να στέκεται μέσα σε ένα καμίνι φωτιάς έχοντας υψωμένα τα χέρια σε σχήμα δεήσεως. Από όλα αυτά ο Μητροπολίτης συμπέρανε ότι βρίσκεται μπροστά στο εικόνισμα ενός μεγαλομάρτυρα της πίστεώς μας, ο οποίος εκείνες τις ιστορικά δύσκολες στιγμές για τους χριστιανούς, θέλησε να φανερωθεί, για να δώσει δύναμη και κουράγιο.

Μετά από  την θαυμαστή εύρεση του εικονίσματος αυτού, πλήθος χριστιανών της Ρόδου προσέρχεται για να την προσκυνήσει εκφράζοντας παράλληλα και το πάνδημο αίτημα για την ανέγερση ναού. Τότε με πολλές προσπάθειες και αιτήσεις προς τον διοικητή του νησιού, ο μητροπολίτης Νείλος καταφέρνει να πάρει άδεια και να κτίσει στην θέση του κατεστραμμένου αρχαίου ναό νέο,  και να τοποθετήσει σε αυτόν την εικόνα του άγιου Φανουρίου, ο οποίος και από τότε αποτελεί τον προστάτη και πολιούχο του νησιού της Ρόδου.

Θαύματα του Αγίου Φανουρίου

Σύντομα η φήμη του Αγίου εξαπλώνεται σε όλο τον ελλαδικό χώρο και ιδιαίτερα στην Κρήτη, αφού η πρώτη θαυμαστή παρέμβαση του γίνεται σε δύο κρητικούς ιερείς. Να πως περιγράφεται το θαύμα αυτό.

Τα χρόνια εκείνα εξουσίαζαν την Κρήτη οι Ενετοί, οι οποίοι δεν επέτρεπαν την παρουσία Ορθοδόξου Αρχιερέως στη μεγαλόνησο. Τέσσερεις άνδρες για να λάβουν τη χειροτονία ταξίδευσαν από την Κρήτη στην Κορώνη της Πελοποννήσου και κατά την επιστροφή αιχμαλωτίστηκαν από τους Αγαρηνούς, οι οποίοι φόνευσαν τον ένα και τους άλλους τρεις μετέφεραν στα Παλάτια (Μίλητο).

Όταν ο πνευματικός τους πατήρ, ονόματι Ιωνάς, πληροφορήθηκε το γεγονός, ταξίδεψε μέχρι τη Ρόδο και εκεί διαπραγματεύθηκε την απελευθέρωσή τους με τον άρχοντα Γεώργιο Πετρανή, ο οποίος είχε εμπορικές σχέσεις με τους τούρκους των Παλατίων. Λόγω όμως πολεμικών αναταραχών στην περιοχή η προσπάθεια να αφεθούν ελεύθεροι έγινε δυσχερέστερη. Ο Ιωνάς, κατά την εκκλησιαστική συνήθεια, επισκέφθηκε τον μακάριο Νείλο και εκείνος του έκανε λόγο για τον Άγιο Φανούριο και τα θαύματά του, προτρέποντάς τον να επικαλεστεί την αντίληψη και βοήθειά του για το πρόβλημα που τον απασχολούσε. Πράγματι ο πνευματικός έπραξε όπως τον προέτρεψε ο Μητροπολίτης και μετά μερικές μέρες έφθασε μήνυμα από τα Παλάτια ότι οι εξελίξεις ήταν θετικές. Οι αιχμάλωτοι Ιερείς με θαυμαστό τρόπο αφέθηκαν ελεύθεροι και ο πνευματικός τους πατήρ Ιωνάς από ευγνωμοσύνη προς τον Μεγαλομάρτυρα, επιστρέφοντας, μετέφερε στην Κρήτη αντίγραφο της Εικόνας του και τελούσε έκτοτε πανηγυρικά τη μνήμη του.

Η τιμή των χριστιανών προς τον Άγιο Φανούριο

Η ιδιαίτερη ευλάβεια την οποία τρέφουν οι χριστιανοί προς τον Άγιο Φανούριο, έγινε η αφορμή να δημιουργηθούν διάφορές ευλαβείς παραδόσεις, με ποίο γνωστό το έθιμο της πίτας του Αγίου Φανουρίου, η οποία προσφέρεται όχι μόνο κατά την ημέρα του εορτασμού της μνήμη του αγίου, αλλά σχεδόν καθημερινά. Ο λόγος δε, είναι ώστε να φανερώσει ο άγιος κάποιο χαμένο αντικείμενο ή κάποια χαμένη υπόθεση ή ακόμα να φανερώσει την υγεία σε κάποιον ασθενή. Σε αυτό το σημείο όμως οφείλουμε να πούμε ότι χρειάζεται  ιδιαίτερη προσοχή. Αυτές τις ημέρες θα ακούσουμε και θα διαβάσουμε για πλήθος συνταγών. Θα δούμε τους χριστιανούς να συζητάνε για τα πόσα και ποία υλικά θα βάλουν στο γλύκισμα και άλλα πολλά. Χάνοντας όμως έτσι το πραγματικό νόημα της εορτής του αγίου, το οποίο κλίνεται μέσα στα λόγια του ιερού Χρυσοστόμου «Τιμή μάρτυρος, μίμησις μάρτυρος» . (Λόγος εις Μάρτυρας, PG 52,663). Ο άγιος ούτε εξαγοράζεται, ούτε μπαίνει στη λογική τάξε μου για να σου δώσω. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό που έχει σημασία είναι προσκομίζοντας την προσφορά μας προς τον άγιο, για να τον ευχαριστήσουμε ή για να τον παρακαλέσουμε για κάτι την ημέρα της εορτής του, είναι κατ’ αρχήν ότι το κάνουμε για να τον  τιμήσουμε. Αυτό που θέλει πραγματικά ο Άγιος από εμάς είναι να αποκτήσουμε και να αναπτύξουμε τα  πνευματικά χαρίσματα, τα τάλαντα που μας χάρισε ο Θεός, μέσα από τα πνευματικά εφόδια και τα μυστήρια της Αγίας μας Εκκλησίας. Μας καλεί ο Άγιος Φανούριος, να δούμε την αγία του εικόνα και να αντλήσουμε παραδείγματα από το μαρτύριο του, την πίστη και το θάρρος του και έτσι να πορευόμαστε και εμείς στη ζωή μας.

Έτσι λοιπόν αυτό που έχει σημασία και ευαρεστεί πραγματικά τον άγιο είναι ερχόμενοι στον ναό κρατώντας την  Φανουρόπιτα, να τον παρακαλέσουμε πρώτα από όλα να μας δείξει, να γίνει συμπαραστάτης  στον αγώνα της ζωής μας, ο οποίος ως στόχο πρέπει να έχει την ένωσή μας με τον Θεό.