Οι προσπάθειες του ΠΕΣΥΔΑΠ για την προστασία του Όρους Αιγάλεω

Του Γρηγόρη Γουρδομιχάλη*

Το Όρος Αιγάλεω είναι το τελευταίο και μοναδικό φυσικό απόθεμα της υποβαθμισμένης, σε όρους οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς, δυτικής Αθήνας και Πειραιά. Όμως παρά τη σπουδαιότητα του, είναι εγκαταλελειμμένο από κάθε άποψη σε επιθέσεις με κίνδυνο μη αντιστρεπτής περιβαλλοντικής υποβάθμισης του.

Τα προβλήματα

Γύρω από το Όρος Αιγάλεω, στη δυτική περιοχή, συγκεντρώθηκαν σχεδόν όλες οι οχλούσες δραστηριότητες του Λεκανοπεδίου και συνεχίζεται μέχρι σήμερα η παράνομη απόρριψη  κάθε είδους αποβλήτων επικινδύνων και όχι, επεξεργασμένων και όχι. Τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής θα βαρύνουν την περιοχή για πολλά χρόνια.
Κάνω αυτή την αναφορά όχι γιατί θέλω να εκφράσω την αγανάκτηση των πολιτών της δυτικής περιοχής ή να αναδείξω τη συνειδητή ταξική επιλογή των κυβερνήσεων που ενθάρρυναν ή ανέχτηκαν τη περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής και την καταστροφή των φυσικών της πόρων της αλλά για να τονίσω τις ευθύνες της Πολιτείας.

Να υπενθυμίσω  ότι εκτός από τις καλές περιοχές υπάρχει και η δυτική περιοχή που κατοικείται από εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που βιώνουν καθημερινά την περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική υποβάθμιση.
Στα σημαντικά προβλήματα του βουνού είναι η επέκταση του οικιστικού ιστού, η κατάληψη τμημάτων δημόσιου χώρου της περιοχής, η αυθαίρετη δόμηση τη στιγμή που εκκρεμούν τελεσίδικες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για κατεδάφιση αυθαίρετων κτισμάτων, η λειτουργία μαντρών (σκραπατζίδικα) που γίνεται παράνομη διαχείριση ανακυκλώσιμων υλικών, η ρύπανση του υπόγειου υδροφορέα, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και η εν γένει παράνομη δραστηριότητα που συνεχίζεται, υπονομεύοντας τη δημόσια υγεία και υποβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής των πολιτών.

Μάλιστα, οι αυθαίρετες απορρίψεις κάθε είδους αποβλήτων στο Όρος Αιγάλεω και ειδικότερα κατά μήκος της παλαιάς Λεωφόρου Σχιστού εγκυνομονούν σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια λόγω πιθανών κατολισθήσεων του απορριμματικού όγκου που έχουν συγκεντρωθεί.

Σημαντικά προβλήματα αποτελούν επίσης τα παλιά λατομεία και η παράνομη βόσκηση. Ακόμα και σήμερα κοπάδια αιγοπροβάτων καταστρέφουν ό,τι έχει απομείνει από τις τελευταίες προσπάθειες φυσικής και τεχνητής αναδάσωσης.

Όμως το σημαντικότερο πρόβλημα της περιοχής είναι αναμφίβολα ο ΧΑΔΑ (χωματερή) Σχιστού.  Ο ΧΑΔΑ Σχιστού με ανόργανα απόβλητα που χαρακτηρίζονται από αυξημένη φυσική ραδιενέργεια αποτελεί προϊόν ιδιωτικής πρωτοβουλίας, συνιστώντας σοβαρή εστία περιβαλλοντικής υποβάθμισης και απειλής για τη δημόσια υγεία εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών της δυτικής Αθήνας. Περιλαμβάνει τα προϊόντα ανεξέλεγκτης απόρριψης ποσοτήτων 10.000.000 τόνων φωσφογύψου με αυξημένη φυσική ραδιενέργεια, κατά το διάστημα από 1979 έως 1999 από το εργοστάσιο Λιπασμάτων Δραπετσώνας.

Η πρωτοβουλία του ΠΕΣΥΔΑΠ

Λαμβάνοντας υπόψη ότι κοινός παρονομαστής όλων των προβλημάτων είναι η απουσία των κρατικών αρχών και η αναποτελεσματικότητά τους  στην αντιμετώπιση τους, ο Περιβαλλοντικός Σύνδεσμος Δήμων Αθήνας Πειραιά (ΠΕΣΥΔΑΠ) έχει αναπτύξει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την προστασία και αναδάσωση του Όρους Αιγάλεω.

Μια στρατηγική που βασίζεται στις δράσεις που αναπτύσσει ο ΠΕΣΥΔΑΠ (αποκατάσταση ΧΑΔΑ Σχιστού, περιφρούρηση του βουνού από την Ομάδα Πολιτικής Προστασίας, καθαρισμός δασικών οδών και απομάκρυνση ογκωδών αποβλήτων, κοπή παρεδάφιας βλάστησης, εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης, περιβαλλοντική εκπαίδευση, έρευνα κλπ) και αγκαλιάζει πρωτοβουλίες, δράσεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων και ειδικά των ΟΤΑ, με στόχο την ανακοπή της πορείας της ευρύτερης περιοχής προς τη μη αναστρέψιμη περιβαλλοντική υποβάθμιση.

Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται η κωδικοποίηση των προβλημάτων του Όρους Αιγάλεω. Επενδύοντας σε επιστημονικά δεδομένα προχωρεί στην καταγραφή (α) των οχλουσών δραστηριοτήτων, (β) των παράνομων χωματερών και (γ) της βιοποικιλότητας του Όρους Αιγάλεω μέσα από την υλοποίηση του έργου «Προστατεύοντας το Όρος Αιγάλεω».

Τα αποτελέσματα θα διατεθούν στους Δήμους – μέλη του που ακουμπούν στο Όρος Αιγάλεω, ώστε να αποκτήσουν εργαλεία πολιτικής με σκοπό να ασκήσουν την βέλτιστη χωρική και αναπτυξιακή πολιτική στην περιοχή αρμοδιότητάς τους.

*Ο Γρηγόρης Γουρδομιχάλης είναι ο πρόεδρος του ΠΕΣΥΔΑΠ

Το έργο «Προστατεύοντας το Όρος Αιγάλεω» εντάσσεται στο Πρόγραμμα «Φυσικό Περιβάλλον & Καινοτόμες Δράσεις», στον Άξονα «Καινοτόμες Δράσεις», στο Μέτρο «Καινοτόμες Δράσεις με τους Πολίτες» και στο Υπό-Μέτρο «A.2.4. Ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών ή δράσεων για την αξιοποίηση και αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων», συνολικού προϋπολογισμού 49.825,00 Ευρώ. Χρηματοδότηση:  Πράσινο Ταμείο. Δικαιούχος του έργου «Προστατεύοντας το Όρος Αιγάλεω» είναι το ΙΕΑ – Ελληνικό Ινστιτούτο Επιχειρηματικότητας & Αειφόρου Ανάπτυξης.