Παρουσίαση των προτεραιοτήτων της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρώπης από τον ΑΝΥΠΕΞ Μ. Βαρβιτσιώτη

Μ. Βαρβιτσιώτης: Οι μεγάλες προκλήσεις απαιτούν συλλογικές απαντήσεις

Την ατζέντα και τις προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, στο επίκεντρο της οποίας θα βρίσκονται τα ανθρώπινα δικαιώματα την εποχή της πανδημίας, παρουσίασε την Τρίτη το μεσημέρι, σε διαδικτυακή Συνέντευξη Τύπου ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης. Η χώρα μας αναλαμβάνει την Προεδρία της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, την προσεχή Παρασκευή 15 Μαϊου 2020 και θα ολοκληρωθεί στις 18 Νοεμβρίου 2020.

Όπως τόνισε ο κ. Βαρβιτσιώτης, “με την Προεδρία να είναι δυναμική και με το Συμβούλιο της Ευρώπης να αποτελεί ένα ζωντανό οργανισμό και εξετάζοντας τις δραματικές αλλαγές που έχει επιφέρει η πανδημία COVID-19 στην καθημερινή μας ζωή, συνειδητοποιούμε ότι για πρώτη φορά επιβάλλονται περιορισμοί τόσο ευρείας κλίμακας, σε καιρό ειρήνης, στα ανθρώπινα δικαιώματα και στις θεμελιώδεις ελευθερίες, γεγονός που μας έκανε να αναθεωρήσουμε την στρατηγική και τις προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας”. Για το λόγο αυτό – όπως είπε – επιλέξαμε ως κεντρικό θέμα «την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας σε συνθήκες πανδημίας του COVID-19 – Αποτελεσματική διαχείριση μίας υγειονομικής κρίσης με πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αρχών της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου».

Ο Αναπληρωτής Υπουργός επεσήμανε ότι κατά το πρώτο διάστημα, όπως το επιβάλλουν και οι συνθήκες, η Προεδρία θα διακρίνεται από το ψηφιακό χαρακτήρα της (E- Chairmanship), αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που δίνει σήμερα η τεχνολογία, προκειμένου σε όλες τις δράσεις και τις εκδηλώσεις να υπάρχει διαδραστικότητα και ζωντανός διάλογος με την Κοινωνία των Πολιτών, αξιοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Στην ατζέντα της Ελληνικής Προεδρίας θα βρίσκονται και άλλες θεματικές ενότητες, όπως: Εκπαίδευση και Δημοκρατικός Πολιτισμός στη ψηφιακή εποχή. Τα παιδιά ως ευάλωτα άτομα (παιδιά ενώπιον του κινδύνου της φτώχειας, θύματα βίας, εμπορίας, αναγκαστικής εργασίας, ασυνόδευτοι πρόσφυγες ανήλικοι) το δικαίωμα των νέων γενεών να απολαμβάνουν την πολιτιστική κληρονομιά αλώβητη από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

“Εδώ βρισκόμαστε για να κάνουμε ένα μεγάλο, ελεύθερο, ανοιχτό, δημοκρατικό διάλογο, βρισκόμαστε για να θέσουμε σημαντικά ερωτήματα που έχουν σχέση με τους δημοκρατικούς θεσμούς, με το κράτος δικαίου, με τα ανθρώπινα δικαιώματα σε μία περίοδο κρίσης, και σε μία περίοδο που η Ευρώπη βασανίζεται από αυτά τα ερωτήματα, όχι μόνο το Συμβούλιο της Ευρώπης, αλλά και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση”, τόνισε ο κ. Βαρβιτσιώτης.

Σημειώνεται, ότι κεντρικό γεγονός της Προεδρίας θα είναι η επέτειος συμπλήρωσης 70 ετών από την υπογραφή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στις 4 Νοεμβρίου.

Προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας

Η Ελλάδα, μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης από τον Αύγουστο του 1949, αναλαμβάνει την Προεδρία της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης υπό τις συνθήκες έκτακτης ανάγκης που επιβάλλει η πανδημία Covid-19.

Μέσα σε ένα τόσο ασυνήθιστο και διαφορετικό πλαίσιο, η Ελληνική Προεδρία θεωρεί ότι είναι ακόμη πιο επιτακτικό να αναδειχθούν οι θεμελιώδεις αρχές και αξίες που βρίσκονται στον πυρήνα της αποστολής του Συμβουλίου της Ευρώπης: η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι δραματικές εξελίξεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, αλλά και ολόκληρη η υφήλιος, λόγω της υγειονομικής κρίσης, είναι, ταυτόχρονα, μία κλήση αφύπνισης για κάθε δημοκρατική κοινωνία, προκειμένου να επαναβεβαιώσει την προσήλωση σε αυτές τις αρχές και αξίες και, μάλιστα, από μία εντελώς διαφορετική οπτική.

Μία οπτική που καθορίζεται αφ’ενός από τη συνεχή μάχη για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας και αφ’ετέρου από τις προκλήσεις και υποχρεώσεις στις οποίες κράτη, κοινωνίες και πολίτες καλούνται να προσαρμόσουν πλέον τις δραστηριότητές τους.

Η Ελληνική Προεδρία εκτιμά ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης πρέπει να θέσει αυτή την πρωτόγνωρη πρόκληση για τον πολιτικό μας πολιτισμό και τη θεσμική μας παράδοση στην πρώτη γραμμή.

Σε αυτό το πλαίσιο, το κεντρικό θέμα της Ελληνικής Προεδρίας είναι:

“Η προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας σε συνθήκες πανδημίας – Αποτελεσματική διαχείριση μίας υγειoνομικής κρίσης με πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αρχών της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου”.

Εξετάζοντας τις δραματικές αλλαγές στην καθημερινή ζωή, συνειδητοποιούμε ότι για πρώτη φορά επιβάλλονται περιορισμοί τόσο ευρείας κλίμακας, σε καιρό ειρήνης, στα ανθρώπινα δικαιώματα και στις θεμελιώδεις ελευθερίες.

Οι ψηφιακές τεχνολογίες, με τις ευρείες δυνατότητες που προσφέρουν, συμβάλλουν ουσιαστικά στην κάλυψη του κενού που δημιουργείται από την αδυναμία φυσικής παρουσίας σε μία σειρά δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής, ενώ, ταυτόχρονα, στηρίζουν την άσκηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σε αυτό το πνεύμα, η Ελληνική Προεδρία, λαμβάνοντας υπ’όψη ότι η πανδημία ενδέχεται να εξακολουθήσει να επηρεάζει τις εργασίες του Συμβουλίου της Ευρώπης στους επόμενους μήνες, προετοιμάστηκε για να πραγματοποιήσει ψηφιακά ένα μεγάλο μέρος των προγραμματισμένων της δράσεων (E–Chairmanship).

Η πανδημία Covid-19 εμφανίζεται να επηρεάζει ολόκληρο το φάσμα δραστηριοτήτων της ζωής μας σε μία πληθώρα διαστάσεων: πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές, πολιτιστικές, θεσμικές.

Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προβλέπει τη δυνατότητα προσωρινών περιορισμών των διατάξεών της σε περιστάσεις έκτακτης ανάγκης, μεταξύ άλλων, και για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Απαιτείται συνεχής επαγρύπνηση, παρ’όλα αυτά ώστε η προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας να παραμένει συμβατή με την προσήλωσή μας στις θεμελιώδεις αρχές και αξίες που προκύπτουν από τις πρόνοιες της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Προκειμένου να επιτευχθεί μία δίκαιη ισορροπία μεταξύ του δικαιώματος προστασίας της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας αφ’ενός και αφ’ετέρου των ατομικών δικαιωμάτων που πλήττονται, τα μέτρα που λαμβάνονται πρέπει να είναι προσωρινά, να βασίζονται στην αρχή της αναλογικότητας ως προς τον επιδιωκόμενο σκοπό και, επομένως, απαραίτητα για μία δημοκρατική κοινωνία, να υπόκεινται σε τακτικό έλεγχο και να μην κωλύουν την άσκηση άλλων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών εάν δεν υφίσταται απόλυτη ανάγκη.

Οπως αναφέρεται στις κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη που εξέδωσε η Γενική Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης (Εγγραφο SG/Inf(2020)11) – “Ο σεβασμός της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της υγειονομικής κρίσης COVID-19”), “το κράτος δικαίου πρέπει να κυριαρχεί σε μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης”.

Αναμφισβήτητα, οι δημοκρατικοί θεσμοί μπορούν να διαδραματίσουν έναν σημαντικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση: η διασφάλιση της ακώλυτης άσκησης της νομοθετικής διαδικασίας αποτελεί πράγματι μία ουσιαστική εγγύηση της συνέχισης της δημοκρατικής λειτουργίας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μία σειρά άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων τα οποία κατοχυρώνονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μπορούν επίσης να λειτουργήσουν ως αντίβαρο στους επιβαλλόμενους περιορισμούς και, ειδικότερα, ως προς τα δικαιώματα της προσωπικότητας, της ιδιοκτησίας, της πρόσβασης στη δικαιοσύνη, το δικαίωμα στην ελεύθερη ενημέρωση. Σε αυτά τα δικαιώματα συμπεριλαμβάνεται και το δικαίωμα συμμετοχής στην κοινωνία της πληροφορίας και ελεύθερης πρόσβασης σε ιστοσελίδες και ψηφιακές πλατφόρμες, η οποία, στο πλαίσιο των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που βιώνουμε, υποκαθιστά, σε ευρεία κλίμακα, τον δημόσιο χώρο.

Η διασφάλιση της ορθής λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών και του υφισταμένου πλαισίου προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, αποτελεί και μία βασική προτεραιότητα για την επόμενη ημέρα, όταν, όπως όλοι προσβλέπουμε, η μάχη της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας θα έχει κερδηθεί.

Εξάλλου, ο πολιτικός μας πολιτισμός και η μακρά μας Ευρωπαϊκή παράδοση στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της κληρονομιάς, που πρέπει να αφήσουμε στις νεώτερες γενιές.

Ως δημοκρατικές κοινωνίες υπό το κράτος δικαίου και, ταυτόχρονα, ως κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, ενός διεθνούς οργανισμού διακεκριμένου για τον ρόλο του ως θεματοφύλακα των αξιών και αρχών, που διαμορφώνουν τον πολιτικό μας πολιτισμό, χρειαζόμαστε να επαναβεβαιώσουμε τη δέσμευσή μας σε αυτές τις αξίες και αρχές.

Στο γενικό πλαίσιο που περιγράφεται στο κεντρικό θέμα της Ελληνικής Προεδρίας, θα αναδειχθούν οι εξής θεματικές προτεραιότητες:

α) Καθορίζοντας τις επιπτώσεις της πανδημίας στην κοινωνία, τη δημοκρατία και την οικονομία,

β) Εντοπίζοντας τα μαθήματα που αντλούμε από την πανδημία Covid-19, καθώς και  τις καλές πρακτικές στο πλαίσιο διαχείρισης της κρίσης, με το βλέμμα στην επόμενη ημέρα και έμφαση σε θέματα που περιλαμβάνονται στον Χάρτη Κοινωνικών Δικαιωμάτων, και

γ) Αναλύοντας τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες τα προληπτικά μέτρα έκτακτης ανάγκης, τα οποία υιοθετήθηκαν από τις αρχές για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας, είναι σύμφωνα με τις πρόνοιες της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Κεντρικό γεγονός της Προεδρίας: “Επέτειος συμπλήρωσης 70 ετών από την υπογραφή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου”

Το εξάμηνο της Ελληνικής Προεδρίας συμπίπτει με την 70ή επέτειο ενός σημαντικού ιστορικού γεγονότος με καταλυτική επίδραση στην εξέλιξη της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Αυτό το γεγονός δεν είναι άλλο από την υπογραφή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στις 4 Νοεμβρίου 1950, στη Ρώμη. Τη σύμβαση, η οποία αποτελεί από τότε τη συνταγματική πυξίδα στο Ευρωπαϊκό σύστημα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το γεγονός αυτό αποτελεί μία σπάνια ευκαιρία να καταγραφεί η πορεία εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου μέχρι σήμερα και, ειδικότερα, ο βαθμός ανταπόκρισης των προνοιών της στις προσδοκίες των Ευρωπαίων πολιτών. Μία τόσο σημαντική περίσταση μπορεί να παράσχει τη βάση μίας συζήτησης για τις προοπτικές της περαιτέρω εφαρμογής της στο άμεσο και μακρινό μέλλον. Ενα μέλλον, το οποίο προβλέπεται, μεταξύ άλλων, να κομίσει μία ακόμη ευρύτερης κλίμακας χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης, με όλα τα πλεονεκτήματα και προκλήσεις που τις συνοδεύουν, ειδικά για τις νεότερες γενιές.

            Η 130ή Υπουργική Σύνοδος της Επιτροπής Υπουργών, η οποία θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, στις 4 Νοεμβρίου 2020, ανήμερα της επετείου της υπογραφής της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αναμένεται να παράσχει μία εξαιρετική ευκαιρία για ουσιαστικό διάλογο.

Η Ελληνική Προεδρία πιστεύει ότι παρέχεται με αυτό τον τρόπο σε όλους μας η ευκαιρία να ανανεώσουμε την προσήλωσή μας στις αρχές και αξίες που διαπνέουν το έργο του Συμβουλίου της Ευρώπης. Τούτο, μάλιστα, υπό το φως της κρίσης πανδημίας και των πρωτοφανών προκλήσεων για την ανθρώπινη ζωή αλλά και για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελληνική Προεδρία υποστηρίζει την προοπτική προσχώρησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σαν ένα σημαντικό βήμα διασφάλισης περισσότερης συνεκτικότητας στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη.

Σε συνέχεια της Διαδικασίας Interlaken, η Ελληνική Προεδρία αποβλέπει στην ανανέωση της πολιτικής δέσμευσης στην διαδικασία επαναβεβαίωσης του καθοριστικού ρόλου του συστήματος της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και Κράτος Δικαίου

Στο νέο πλαίσιο άσκησης της ανθρώπινης, κοινωνικής και κυβερνητικής δραστηριότητας, που όλοι βιώνουμε, ανακύπτουν θέματα και προκλήσεις με τις οποίες καλούμαστε να αναμετρηθούμε για πρώτη φορά. Θέματα που καταδεικνύουν ότι αυτή η πρωτοφανής κρίση δεν αφορά μόνο τη ζωή και την υγεία μας αλλά και την ποιότητα της δημοκρατίας μας και το κράτος δικαίου.

Το κράτος δικαίου και η ανεξαρτησία και αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης θα αναδειχθούν από την Ελληνική Προεδρία μέσω μίας ειδικής Διάσκεψης των Υπουργών Δικαιοσύνης των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, σχετικά με την “Ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και το Κράτος Δικαίου”.

Επενδύοντας στους νέους – Τα δικαιώματα των νέων

Η Ελληνική Προεδρία προτίθεται να αναδείξει την ανάγκη να επικεντρώσουμε όλοι, πολίτες, δημοκρατικές κοινωνίες και κράτη μέλη, την προσοχή μας στις νέες γενιές, οι οποίες και αντιπροσωπεύουν το μέλλον.

Αυτό έρχεται σε συνέχεια της υιοθέτησης της “Νέας Στρατηγικής του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Νεολαία 2030”, τον Ιανουάριο του 2020. Η Στρατηγική αυτή προβλέπεται να αποτελέσει τη βάση και να παράσχει την αναγκαία πολιτική ώθηση για την εφαρμογή του προγράμματος “Η Νεολαία για τη Δημοκρατία”, το οποίο έχει έναν ορίζοντα δεκαετίας.

Το ενδιαφέρον της σημερινής Ευρώπης επικεντρώνεται, ως προς τους νέους, σε έναν ευρύ κύκλο θεμάτων: εκπαίδευση, μετανάστευση εγκεφάλων, άθληση, κλιματική αλλαγή και προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς, εκμετάλλευση κάθε είδους των παιδιών, ασυνόδευτοι ανήλικοι. Αυτά τα θέματα συνιστούν, εξάλλου, πολιτικές προτεραιότητας για την Ελλάδα σε εθνικό επίπεδο. Ταυτόχρονα, προσελκύουν το ζωηρό ενδιαφέρον των κοινωνιών των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Επίσης, χώρες της Μεσογείου, με τις οποίες η Ελλάδα συνδέεται με διαχρονικές σχέσεις φιλίας και συνεργασίας, είναι ευπρόσδεκτες να συμμετάσχουν σε αυτό το διάλογο.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελληνική Προεδρία εκτιμά ότι ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να αποδοθεί σε ορισμένες ειδικές θεματικές προτεραιότητες, οι οποίες συνδέονται στενά με τα δικαιώματα, τις ελπίδες και τις ανησυχίες των νέων ανθρώπων.

Οι θεματικές αυτές προτεραιότητες είναι:

α) Εκπαίδευση και δημοκρατικός πολιτισμός στην ψηφιακή εποχή

Η Ελληνική Προεδρία προτίθεται να αναδείξει τη σημασία της εξοικείωσης με τους δημοκρατικούς θεσμούς και τις θεμελιώδεις Ευρωπαϊκές αξίες από νεαρή ηλικία. Αυτό αναγνωρίζεται ως ο μόνος τρόπος ώστε οι νέοι να απολαύσουν τα πλεονεκτήματα της διαβίωσης και ωρίμανσης μέσα σε μία δημοκρατική κοινωνία και να συμβάλει στην ανάπτυξή της.

Η νέα γενιά, επομένως, θα πρέπει να είναι ορθά ενημερωμένη για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις ενός δημοκρατικού πολίτη, με σκοπό την ομαλή ένταξή τους στη δημοκρατική διαδικασία. Καθένας από μας ξεχωριστά, κάθε χώρα, κάθε κυβέρνηση, θα πρέπει να συμβάλουμε στην ενίσχυση της συμμετοχής των νέων στους δημοκρατικούς θεσμούς. Πρέπει να προστατεύσουμε τους νέους από την εύκολη, αλλά επιζήμια για κάθε δημοκρατία, επιλογή της αποχής και να τους  ενθαρρύνουμε να καταστούν ενεργοί πολίτες, η φωνή των οποίων θα γίνεται σεβαστή.

Την ίδια ώρα, οι νέοι άνθρωποι πρέπει να προστατεύονται από τους κινδύνους που ελλοχεύουν λόγω της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων, οι οποίες συχνά εμφανίζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Οι πολλαπλές λύσεις και επιλογές που προσφέρονται από τις ψηφιακές τεχνολογίες και την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης θεωρούνται ως ουσιαστικά εργαλεία διευκόλυνσης της πρόσβασης στη γνώση και την πληροφόρηση. Παρ’όλα αυτά, μία σειρά αρνητικών πτυχών που συνδέονται με τις ψηφιακές τεχνολογίες, όπως ο σχολικός εκφοβισμός, δεν μπορούν να αγνοηθούν.

Η Ελληνική Προεδρία αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στη μελέτη της ιστορίας ως αναπόσπαστου μέρους της εκπαίδευσης. Η ίδρυση ενός Παρατηρητηρίου, ενός θεσμού ο οποίος θα μπορούσε να ενισχύσει τη συνεργασία σε αυτό το πεδίο, θεωρείται αναγκαία. Μία Διάσκεψη των Υπουργών Παιδείας των κρατών μελών αναμένεται να δώσει πολιτική ώθηση στην κατεύθυνση αυτή.

β) Τα παιδιά ως ευάλωτα άτομα (παιδιά ενώπιον του κινδύνου της φτώχειας, θύματα βίας, εμπορίας, αναγκαστικής εργασίας, ασυνόδευτοι πρόσφυγες ανήλικοι)

Οφείλουμε να προστατεύουμε τα παιδιά από κινδύνους κάθε είδους. Ειδικότερα, σε περιπτώσεις που παρουσιάζουν στοιχεία ευαλωτότητας, όπως ενώπιον του κινδύνου της φτώχειας, της βίας, της εμπορίας, αναγκαστικής εργασίας και κάθε άλλου είδους εκμετάλλευσης.

Στη μάχη κατά του Covid-19, τα παιδιά τίθενται στην πρώτη γραμμά της προσοχής και του ενδιαφέροντος. Με τη συμβολή της ψηφιακής τεχνολογίας και τη διευρυμένη χρήση της εκμάθησης από απόσταση τα παιδιά αποφεύγουν την έκθεση στον ιό ή το να καταστούν ένας ακόμη κρίκος στην τραγική αλυσίδα των κρουσμάτων της πανδημίας .

Τι συμβαίνει, όμως, αν κάποια παιδιά δεν διαθέτουν μέσα πρόσβασης στη ψηφιακή τεχνολογία; Πώς μπορεί να διασφαλιστεί το δικαίωμά τους στη μάθηση;

Σε αυτό το πλαίσιο, προσλαμβάνει ιδιαίτερη σημασία να αναδεικνύονται ζητήματα που σχετίζονται με τα παιδιά και τα θεμελιώδη δικαιώματά τους από την προοπτική του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Η Ελλάδα επιδεικνύει ειδικότερη ευαισθησία στο θέμα των ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων, δεδομένου ότι μεγάλος αριθμός αυτών φθάνει στην Ελλάδα μέσω των προσφυγικών ροών.

Θεωρούμε ότι η συλλογική μας στάση απέναντι σε αυτό το θέμα οφείλει να αντανακλά το επίπεδο πολιτισμού και δημοκρατίας που χαρακτηρίζει τις Ευρωπαϊκές κοινωνίες. Πολλά από αυτά τα παιδιά έχουν υποστεί σοβαρά ψυχολογικά τραύματα λόγω των ενόπλων συγκρούσεων και της εγκατάλειψης που βίωσαν στις χώρες καταγωγής τους. Η αντιμετώπιση αυτών των τραυμάτων απαιτεί παρεμβάσεις ψυχολογικής υποστήριξης κατά την περίοδο ένταξής τους στο νέο περιβάλλον. Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο θέμα υπό τις έκτακτες συνθήκες που ισχύουν λόγω της πανδημίας Covid-19.

Η συμβολή των ψηφιακών τεχνολογιών αναμένεται να είναι καθοριστική ειδικά στις έκτακτες συνθήκες της πανδημίας και, συγκεκριμένα, κατά τη διαδικασία καταγραφής και καταχώρισης ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων βάσει της προσωπικότητάς τους και των ειδικότερων αναγκών τους. Επίσης, και κατά τη διαδικασία εκμάθησης εξ αποστάσεως, η οποία λειτουργεί επιβοηθητικά στην προσπάθεια εξοικείωσής τους με την εκπαιδευτική πραγματικότητα στο νέο περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται.

Σε αυτό το πλαίσιο, προγραμματίζονται από την Ελληνική Προεδρία θεματικές εκδηλώσεις, σε συνεργασία με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.

γ) Διασφαλίζοντας το δικαίωμα των νέων γενεών να απολαμβάνουν την πολιτιστική κληρονομιά αλώβητη από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

Η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί έναν βασικό παράγοντα καθορισμού της ταυτότητας ενός λαού και του αυτοπροσδιορισμού του στο ιστορικό γίγνεσθαι, αλλά και διασφάλισης της ιστορικής του συνέχειας.

Η ενότητα αυτή, υπό το φως και σε συνέπεια με την ειδική προωτοβουλία που παρουσίασε η Ελλάδα στα Ηνωμένα Εθνη το Σεπτέμβριο 2019, θέτει στο επίκεντρο την ανάγκη συνειδητοποίησης, ήδη από τη νεαρή ηλικία, της βαρύτητας που έχει η πολιτιστική κληρονομιά και, ταυτόχρονα, το δικαίωμα κάθε γενιάς να την παραλαμβάνει και να την απολαμβάνει απρόσκοπτα. Ενα δικαίωμα που συμβαδίζει με την υποχρέωση η κληρονομιά αυτή να παραδοθεί στην εκάστοτε γενιά, προστατευμένη από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Κάθε κράτος και κάθε κοινωνία πρέπει να επενδύουν σε μία έγκαιρη, οργανωμένη και αφοσιωμένη προσπάθεια περιορισμού των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες, ταυτόχρονα, δεν πρέπει να εμποδίζουν το δικαίωμα κάθε γενιάς να απολαμβάνει την πολιτιστική της κληρονομιά και να νιώθει υπερήφανη για εκείνη.

Το Υπουργείο Πολιτισμού προγραμματίζει μία ψηφιακή έκθεση αφιερωμένη στη ζημία την οποία υφίστανται μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς λόγω της κλιματικής αλλαγής.

δ) Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης – Κοινωνικά δικαιώματα στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης – Επιπτώσεις της κρίσης πανδημίας στο δικαίωμα πρόσβασης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων στην υγεία ως δημόσιο αγαθό

Η Ελληνική Προεδρία σκοπεύει να αναδείξει την ευαισθησία και προσοχή που τα κράτη, οι κοινωνίες αλλά και οι ίδιοι οι πολίτες οφείλουν να επιδεικνύουν απέναντι στην προστασία των κοινωνικών δικαιωμάτων.

Πρέπει να είναι συλλογική και οργανωμένη η δράση απέναντι στις διακρίσεις κάθε είδους, το ρατσισμό, την μισαλλοδοξία, τον αντισημητισμό, τη ρητορική μίσους. Η ισότητα των φύλων και η έννοια της ισότητας, γενικότερα, ανεξαρτήτως καταγωγής, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή οποιουδήποτε άλλου κριτηρίου, πρέπει  να διασφαλίζεται με συνέπεια και αποφασιστικότητα.

Επιπροσθέτως, κάθε οργανωμένη κοινωνία πρέπει να ενισχύει τον εθελοντισμό, ο οποίος αποτελεί ένα σημαντικό πλεονέκτημα σε καιρούς κρίσης ή έκτακτης ανάγκης.

Πέραν αυτού, πρέπει να προστατεύονται τα δικαιώματα ομάδων πολιτών που χαρακτηρίζονται ως ευάλωτες και που έχουν ανάγκη υπηρεσίες πρόνοιας, προκειμένου να εντάσσονται ισότιμα στον κοινωνικό ιστό.

Ρομά, άτομα με αναπηρίες, άνεργοι και, ειδικότερα, άνεργες μητέρες, μονογονεϊκές οικογένειες, κάτοικοι απομακρυσμένων ορεινών ή νησιωτικών περιοχών, είναι μόνο μερικές από τις ομάδες πληθυσμού στις οποίες κάθε οργανωμένη κοινωνία οφείλει να συμπαραστέκεται παρέχοντας ίση πρόσβαση σε κοινωνικά και δημόσια αγαθά, όπως στέγαση, εργασία, ικανοποιητικό εισόδημα, εκπαίδευση, κοινωνική ασφάλιση, ιατρική περίθαλψη. Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς πόσο αυξημένη σημασία προσλαμβάνουν τα παραπάνω στις τρέχουσες συνθήκες της πανδημίας Covid-19.

Οι συνθήκες περιορισμού της κυκλοφορίας και οικιακού αποκλεισμού έχουν αναδείξει με έμφαση το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας και της βίας κατά των γυναικών, ως μία ακόμη πρόκληση συνδεόμενη με την πανδημία. Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας καθίσταται ακόμη πιο επίκαιρη..

Και στην προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας, οι ευρείες δυνατότητες που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες σε μία πλειάδα τομέων και διαστάσεων, καθίστανται ακόμη πιο εμφανείς στην καθημερινή μάχη για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας.

Η εξ αποστάσεως απασχόληση, εκπαίδευση, η ηλεκτρονική διάγνωση και συνταγογράφηση, η πρόσβαση ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων σε ενημέρωση και υπηρεσίες, είναι μερικές μόνο από τις εφαρμογές των ψηφιακών τεχνολογιών που αναδείχθηκαν ήδη κατά τη διάρκεια της πανδημίας και, ταυτόχρονα, παρέχουν τα εχέγγυα βελτίωσης της ζωής των πολιτών την επόμενη ημέρα.

Στις κρίσιμες αυτές συνθήκες, είναι σημαντική η υπόμνηση ότι με τη διασφάλιση της πρόσβασης των πολιτών σε επίσημα στατιστικά δεδομένα για την κρίση πανδημίας, οι ψηφιακές τεχνολογίες δεν συμβάλλουν μόνο στην εμπέδωση μίας σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και πολίτη αλλά και προστατεύουν τους πολίτες από την αντιπαραγωγική παραπληροφόρηση. Η παροχή ακριβούς ενημέρωσης συμβάλλει στην αποφυγή δημιουργίας συνθηκών πανικού, κάτι που σε περιόδους έκτακτης ανάγκης προσλαμβάνει ιδιαίτερη βαρύτητα.

Η Ελληνική Προεδρία προγραμματίζει την διοργάνωση ειδικών δράσεων, προκειμένου να καταγραφεί η δυναμικότητα διαφόρων σημαντικών οργάνων του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως ο Χάρτης Κοινωνικών Δικαιωμάτων, που μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής κατά την μετά την πανδημία περίοδο.

E– Chairmanship – Ψηφιακή Προεδρία

Η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης θα λειτουργήσει κυρίως ψηφιακά, λόγω των συνθηκών έκτακτης ανάγκης.

Θα είναι στην ουσία μία Ψηφιακή Προεδρία(E–Chairmanship). 

Η πλειοψηφία εκδηλώσεων της Προεδρίας θα πραγματοποιηθούν μέσω τηλεδιασκέψεων και live streaming, καθώς και με τη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνδεδεμένων, ως αναφορά, με την ψηφιακή πλατφόρμα της Ελληνικής Προεδρίας.

Ο στόχος, πέραν της προστασίας της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας, είναι το Συμβούλιο της Ευρώπης να έρθει πιο κοντά στους πολίτες και, ειδικά, στους νέους ανθρώπους.

Η Ψηφιακή Προεδρία (E-Chairmanship) θα προσφέρει τη μετάδοση εκδηλώσεων και δράσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης μέσω των νέων τεχνολογιών.

Η Ψηφιακή Προεδρία (E-Chairmanship)δεν επιβάλλεται μόνο από την αναντίρρητη ανάγκη αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης και σχεδιασμού της επόμενης ημέρας. Προκύπτει ως αυτονόητη υποχρέωση απέναντι στις τεχνολογικές προκλήσεις, ως μία σειρά λύσεων και επιλογών που παρέχονται από τις νέες τεχνολογίες και θεωρούνται σημαντικά εργαλεία που διευκολύνουν και ενισχύουν την πρόσβαση στην πληροφόρηση και τη γνώση.

Εξάλλου, η ψηφιακή πραγματικότητα αποτελεί ένα αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας των πολιτών και καθορίζει την κοινωνική συμπεριφορά και τις συνήθειές μας.