Νίκος Κουλουμπαρίτσης: Το θηρίο του ρατσισμού

Γράφει ο Νίκος Κουλουμπαρίτσης*

Σήμερα όλο και περισσότερο ακούμε καθημερινά την λέξη ρατσισμός (από την ιταλική λέξη razza), όλο και περισσότερο εμφανίζονται στο οπτικό μας πεδίο καταστάσεις και γεγονότα που διαχωρίζουν τους ανθρώπους και μας οδηγούν στο να αναρωτηθούμε το πόσο δύσκολο είναι τελικά να δεχτούμε την διαφορετικότητα μας.
Από τα μέσα του 18ου αιώνα μέχρι και τις αρχές του 19ου ο ρατσισμός θεωρούνταν ότι είχε να κάνει με την διαφορετικότητα της φυλής και κατ’ επέκταση της γενετικής σύνθεσης του ατόμου. Σήμερα όταν μιλάμε για ρατσισμό εννοούμε κάθε είδους διαχωρισμό ανθρώπου προς άνθρωπο είτε αυτός έχει να κάνει με την θρησκεία, την εθνότητα, το φύλο, τον πολιτισμό κλπ.
Φυσικά στην εποχή που ζούμε το μεγαλύτερο ρατσιστικό φορτίο το εισπράττουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, δυο εντελώς διαφορετικές έννοιες μεταξύ τους ταυτόχρονα όμως και οι δυο έχουν στο επίκεντρο τον άνθρωπο. Ο σύγχρονος ρατσισμός δεν έχει ως βασικό στοιχείο την φυλετική ανωτερότητα ή κατωτερότητα. Ο νέος ρατσισμός στρέφεται κατά των ξένων μεταναστών. Η νέα μορφή του σύγχρονου ρατσισμού είναι ο «πολιτισμικός» ρατσισμός, που βασίζεται στη διεκδίκηση της διαφορετικότητας του συστήματος των αξιών, του πολιτισμού, του τρόπου ζωής μιας εθνικής ομάδας απέναντι στις αξίες, τον πολιτισμό, τον τρόπο ζωής άλλων ομάδων.
Η καταπολέμηση του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και άλλων μορφών μισαλλοδοξίας θα πρέπει να αποτελεί στόχο για κάθε σύγχρονη κοινωνία και θα πρέπει να είναι ένα πρωτεύον ζητούμενο στα σχολεία και σε κάθε εκπαιδευτική, αθλητική και πολιτιστική δραστηριότητα των νέων. Σίγουρα οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να επιλύσουν οι ίδιοι τις πολιτικές και κοινωνικές εντάσεις ανάμεσα στις κοινότητες μπορούν ωστόσο να παίξουν κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της στάσης και της συμπεριφοράς των νέων. Η εκπαίδευση αποτελεί το θεμέλιο για την αλλαγή της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο. Οι εκπαιδευτικοί ταυτόχρονα χρειάζονται αποτελεσματικά υλικά και εργαλεία, που μπορούν να χρησιμοποιήσουν, για να ενσωματώσουν εύκολα τα ανθρώπινα δικαιώματα στο σχολικό τους πρόγραμμα.
Ο γενικός στόχος θα πρέπει να είναι η προώθηση της συνύπαρξης των πολιτών στους οποίους οι δημοκρατικές αξίες της αλληλεγγύης, ανοχής και σεβασμού της διαφορετικότητας θα έρχονται πρώτα και που θα εμπνέει αντιστάσεις σε όλα τα είδη του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να μιλήσουμε και για τον ρόλο του δήμου και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η τοπική αυτοδιοίκηση θα πρέπει να προωθεί την ενεργή συμμετοχή του πολίτη, τη δημοκρατική δράση και άλλες δράσεις υπέρ της διαφορετικότητας. Επιτακτική ανάγκη είναι η συνεργασία με δίκτυα της κοινωνίας, των πολιτών, με ενώσεις, οργανώσεις και φορείς της πόλης ώστε να αναπτύξει και να εφαρμόσει στρατηγικές για σεβασμό της διαφορετικότητας και αντιμετώπιση του ακροδεξιού εξτρεμισμού, της ξενοφοβίας, των αντί-δημοκρατικών και ρατσιστικών τάσεων. Βέβαια είναι αναγκαίο να δούμε και να αναπτύξουμε τις θεσμικές δυνατότητες και αρμοδιότητες των δήμων στην ουσιαστική παρέμβαση που μπορεί να έχει μια δημοτική αρχή αλλά και οι τοπικές συλλογικότητες με τις πρωτοβουλίες τους ώστε να κινητοποιήσουν την τοπική κοινωνία. Η εποχή μας διαθέτει αξιόπιστα μέσα και δυνατότητες ώστε οι άνθρωποι να είναι πνευματικά και ψυχικά καλλιεργημένοι, θα πρέπει λοιπόν να αναθεωρήσουμε το πρότυπο της ζωής μας , να καλλιεργηθούμε πνευματικά, να παραμερίσουμε τον υλικό πλούτο και να αναζητήσουμε τον ανθρωπισμό που είναι ο μόνος που μπορεί να σώσει άνθρωπο και ανθρωπότητα.

Ο Νίκος Κουλουμπαρίτσης είναι
Πρόεδρος του Α.Ο Κορυδαλλός
και μέλος του ΔΣ στο συνδικάτο εργαζομένων ΟΑΣΑ