Μάτι: Τρία χρόνια από τη φονική πυρκαγιά – Το πόρισμα φωτιά, τα λάθη και οι αλληλοκατηγορίες

Το ημερολόγιο έγραφε 23 Ιουλίου 2018, όταν λίγο μετά τις τέσσερις το απόγευμα μια μικρή φλόγα στο Νταού Πεντέλης έμελε να εξελιχθεί σε μια από τις φονικότερες πυρκαγιές του 21ου αιώνα παγκοσμίως.

Τρία χρόνια μετά την πύρινη λαίλαπα στο Μάτι Αττικής, που στοίχισε τη ζωή 102 ανθρώπων, το ποινικό σκέλος της υπόθεσης δεν έχει ακόμη οδηγηθεί σε δίκη. Η δικογραφία βρίσκεται στα χέρια εισαγγελέα ο οποίος καλείται να προτείνει στο αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο ποιοι κατηγορούμενοι και για ποια αδικήματα θα παραπεμφθούν στο ακροατήριο.

Ανάμεσα στις 400.000 σελίδες που αριθμεί η δικογραφία, υπάρχουν και 97 σελίδες που αντιστοιχούν στο πόρισμα «φωτιά» του ανακριτή Αθανάσιου Μαρνέρη, που κάνει λόγο για αδιαφορία κάποιων εκ των κατηγορουμένων, γράφοντας χαρακτηριστικά: «Η αδιαφορία που επιδείχθηκε συναρτώμενη με την αυξημένη ευθύνη των υπαίτιων συνιστά ενδεχόμενο δόλο επίτασης του κινδύνου (…) Αυτό το γνώριζαν οι αρμόδιοι και παρ’ όλα αυτά αδιαφόρησαν επιδεικτικά και παρακολουθούσαν αμέτοχοι επί της ουσίας τις εξελίξεις σε Νταού Πεντέλης – Νέο Βουτζά – Μάτι ωσάν τον Ξέρξη, όταν παρακολουθούσε τη ναυμαχία της Σαλαμίνας από τον χρυσό του θρόνο στο όρος Αιγάλεω».

Εκτός από την αδιαφορία, τα τραγικά λάθη, την καθυστέρηση στην κινητοποίηση και τις παραλείψεις, ο ανακριτής εντοπίζει και συνειδητή παραβίαση των υπηρεσιακών καθηκόντων, κάποιων εκ των κατηγορουμένων. «Γενικότερα η στάση των αρμοδίων δείχνει ότι δεν έδωσαν ουσιαστικά καμία σημασία στην πυρκαγιά και την άφησαν να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις αδιαφορώντας παράλληλα εντελώς για την απομάκρυνση των πολιτών» αναφέρει ο κ. Μαρνέρης στο πόρισμά του.

Το «πινγκ – πονγκ» της ευθύνης και οι νέοι κατηγορούμενοι

Χαρακτηριστικό πάντως της διαδικασίας των απολογιών ήταν το «πινγκ – πονγκ» ευθυνών μεταξύ κάποιων εκ των κατηγορουμένων, που δεν δίστασαν να μετακυλήσουν την ευθύνη σε κάποιο συνάδελφό τους. Το χαρακτηριστικότερο «μπρα ντε φερ» σημειώθηκε μεταξύ του τότε αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος, Σωτήρη Τερζούδη σε βάρος του τότε υπαρχηγού του Σώματος Βασίλη Ματθαιόπουλου. Ο τελευταίος αν και κατηγορήθηκε από τον τότε αρχηγό ότι δρούσε μόνος, ο ίδιος φέρεται να είπε στον ανακριτή ότι ακολουθούσε τις εντολές του τότε αρχηγού, αρνούμενος τον ρόλο του συντονιστή των εναέριων μέσων.

Ωστόσο, ο τότε αρχηγός της πυροσβεστικής όμως, είχε βάλει στο κάδρο των ευθυνών και τον τότε διοικητή του ΕΣΚΕ Ιωάννη Φωστιέρη, λέγοντας στην απολογία του ότι τον παρέκαμπτε και ενημέρωνε απευθείας τον τότε υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα, κατηγορώντας και τον τελευταίο ότι είχε αναλάβει και επιχειρησιακό ρόλο.

Από την έρευνα προέκυψαν και νέοι κατηγορύμενοι, όπως η αξιωματικός του Συντονιστικού Κέντρου Δασοπυρόσβεσης Μαρία Ξυλάγγουρα, που την 23η Ιουλίου του 2018 ήταν ο «συνδετικός κρίκος» μεταξύ των εναερίων μέσων της Πυροσβεστικής και του τότε διοικητή του ΕΣΚΕ. Στην συγκεκριμένη κατηγορουμένη αποδίδεται η ευθύνη της απόσπασης -από κοινού με τον διοικητή του ΕΣΚΕ- ενός ελικοπτέρου που κατευθυνόταν στο Μάτι και στην πορεία δόθηκε εντολή να κατευθυνθεί στα διυλιστήρια της Κορίνθου, όπου η φωτιά που είχε ξεσπάσει εκεί είχε ήδη τεθεί υπό έλεγχο.

Η λίστα των κατηγορουμένων εμπλουτίστηκε και με τον πρώην Υποδιοικητή της Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων της ΕΛ.ΑΣ. Ανδρέα Συρογιάννη, ο οποίος κατά την απολογία του ισχυρίστηκε ότι εκείνη την ημέρα υπήρχε διαθεσιμότητα μόλις ενός ελικοπτέρου, καθώς ένα δεύτερο βρισκόταν στην Κρήτη με εντολή του τότε αρχηγού και υπαρχηγού της ΕΛΑΣ και τα άλλα τρία στο υπόστεγο της βάσης τεχνικής συντήρησης στα Μέγαρα για υποχρεωτικές τεχνικές εργασίες.

Κατηγορούμενος κατέστη και ο δήμαρχος Πεντέλης, Δημήτρης Στεργίου, ο οποίος στην απολογία του έριξε την ευθύνη στην ανυπαρξία εναερίων μέσων, καθώς ο ίδιος δήλωσε ότι παρά τις οχλήσεις στον κ. Τόσκα, είδε μόλις ένα ελικόπτερο έρικσον στο ύψωμα του Βουτζά, το οποίο δεν φαινόταν να επιχειρεί. Μάλιστα, εκτίμησε ότι θα μπορούσε να υπάρξει ασφαλής απομάκρυνση πολιτών στο Βουτζά και στο Μάτι, αφού «αρκούν λίγα οχήματα με καρότσα που έχουν όλοι οι δήμοι στη διάθεσή τους, και με ένα υπάλληλο στο καθένα με ντουντούκα, να γυρίσουν τις γειτονιές και να δώσουν εντολή ασφαλούς απομάκρυνσης».

Ποινική δίωξη ασκήθηκε και σε βάρος της τότε Περιφερειακή Συμβούλου Ιωάννας Τσούπρα, η οποία ήταν αρμόδια για την Πολιτική Προστασία. Η ίδια επέμεινε ότι δεν είχε δυνατότητα να δώσει εντολή απομάκρυνσνης των πολιτών, καθώς δεν είχε τέτοια αρμοδιότητα, ενώ ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης έλειπε στο εξωτερικό και «σύμφωνα με το νόμο, γυρίζει η αρμοδιότητα στην κ. Δούρου η οποία ήταν η μόνη αρμόδια για την απομάκρυνση των πολιτών».