Ηταν 3 Αυγούστου του 1989 όταν ένα μικρό δικινητήριο αεροπλάνο της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας, το «Νήσος Μήλος», συνετρίβη στο όρος Κερκετέας στη Σάμο, παρασύροντας στον θάνατο 34 ψυχές – Γιατί το όνομα του αεροσκάφους θεωρήθηκε «καταραμένο» και ποιος ευθύνεται για την τραγωδία

Συμπληρώνονται σαν σήμερα 33 χρόνια από την αποφράδα 3η Αυγούστου 1989, όταν ένα δικινητήριο αεροσκάφος τύπου Shorts 330-200 συνετρίβη στη Σάμο, στο όρος Κερκετέας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και οι 34 επιβαίνοντες (31 επιβάτες και τα τρία μέλη του πληρώματος). Η πτήση 545 της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας είχε απογειωθεί στις 13:15 από το αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης με τελικό προορισμό την Κω, έχοντας ενδιάμεση στάση τη Σάμο. Λίγα λεπτά όμως πριν τις 17:00 το μικρό αεροσκάφος (Shorts 330-200) χάθηκε από τα ραντάρ.

Οπως έδειξαν τα ευρήματα της έρευνας που ακολούθησε του δυστυχήματος, ο πιλότος του αεροσκάφους αποφάσισε κάποια στιγμή, για αδιευκρίνιστο λόγο, να αγνοήσει την πτήση με τη βοήθεια οργάνων και να πετάξει σε VMC συνθήκες, γνωστή και ως πτήση «εξ όψεως». Παρά το γεγονός ότι ήταν καλοκαίρι, ο ουρανός ήταν καλυμμένος από πυκνή νέφωση και αυτό δεν θα έπρεπε να είχε επηρεάσει την πτήση εφόσον οι χειριστές χρησιμοποιούσαν τους Κανόνες Ενόργανης Πτήσης. Κάτι το ανθρώπινο λάθος, ίσως και η υπερεκτίμηση των ικανοτήτων του κυβερνήτη, το μικρό αεροπλάνο προσέκρουσε στις νεφοσκεπείς πλαγιές του βουνού στα βορειοδυτικά της Σάμου, με αποτέλεσμα τον θάνατο όλων των επιβαινόντων, βυθίζοντας στο πένθος όλη τη χώρα.

Το σημείο της πρόσκρουσης εντοπίστηκε μετά ένα 24ωρο από ελικόπτερο της Πολεμικής Αεροπορίας. Αρχικά, οι Αρχές πίστεψαν πως το αεροσκάφος είχε πέσει στη θάλασσα, αλλά ένας βοσκός που είχε υπάρξει μάρτυρας του τραγικού συμβάντος έδειξε στα σωστικά συνεργεία το ακριβές σημείο της συντριβής. Το βράδυ εκείνης της ημέρας έπεσαν στη «μάχη» της διάσωσης οι καταδρομείς του 4ου ΕΤΕΘ, ενώ αργότερα στην επιχείρηση μπήκε και ένα C-130 αλλά και ελικόπτερα, καθώς το όρος Κερκετέας βρίσκεται σε υψόμετρο 1.370 μέτρων, ενώ η κορυφή του βουνού είναι στα 1.420 μέτρα.

«Στη δύσβατη περιοχή Κοντριές, στο βουνό Κερκετέας και σε ύψος 1.570 μέτρων, οι λοκατζήδες άγγιξαν τη φρίκη. Το αεροπλάνο ήταν κομμένο στα δύο. Το ένα καιγόταν ακόμα και σε απόσταση 200 μέτρων είχαν εκτοξευθεί ανθρώπινα μέλη, αποσκευές και προσωπικά είδη των θυμάτων της μοιραίας πτήσης» περιέγραφε ανάγλυφα στο τότε ρεπορτάζ του ο «Ελεύθερος Τύπος» δίνοντας έτσι παραστατικά το θέαμα που αντίκρισαν οι διασώστες.

«Καθώς με την ανατολή του ηλίου άρχισε να διαλύεται η ομίχλη και διακρίναμε ένα ένα τα ανθρώπινα ευρήματα, νιώθαμε απαρηγόρητοι», είχε δηλώσει ένας γιατρός που συμμετείχε στην ομάδα διάσωσης. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εποχής, τις επόμενες μέρες οι διασώστες άναψαν φωτιές, ώστε με τον καπνό να αντιμετωπίσουν τη δυσοσμία. Ο θάνατος των επιβατών ήταν ακαριαίος. Οι μοναδικοί που ήταν σε θέση να αναγνωριστούν ήταν δυο ενήλικες και ένα μικρό παιδί, το οποίο ταξίδευε με τους γονείς του στην Κω για να βαπτιστεί.

Το… γρουσούζικο «Νήσος Μήλος» και τα λάθη του πιλότου

Αμέσως άρχισε να κυκλοφορεί στα τότε Μέσα Ενημέρωσης πως το όνομα «Νήσος Μήλος» θα έπρεπε να θεωρηθεί… καταραμένο καθώς ήταν το δεύτερο αεροσκάφος της Ολυμπιακής που καταπέφτει και είχε το συγκεκριμένο όνομα, μετά το YS-11 που είχε συντριβεί στην Κοζάνη το 1976! Πέραν όμως των όποιων… δεισιδαιμονιών που μπορεί να προκάλεσε το συγκεκριμένο δυστύχημα, το πιο σημαντικό ήταν να εξακριβωθούν τα αίτια της τραγωδίας κάτι που έγινε τις επόμενες ημέρες. Συγκεκριμένα, από τα «ραντάρ» των ειδικών πέρασαν τα ενδεχόμενα της τεχνικής βλάβης ή ακόμη και του τρομοκρατικού χτυπήματος. Τελικά όμως, θα αποδεικνυόταν πως ο μοναδικός υπεύθυνος ήταν ο πιλότος του αεροπλάνου καθώς το αεροσκάφος όχι μόνο δεν έφερε χτυπήματα από εξωγενή παράγοντα αλλά το τελευταίο στίγμα έδειξε πως πετούσε σε επικίνδυνα χαμηλό ύψος, μόλις στα 3.000 πόδια, ενώ με βάση το σχέδιο πτήσης θα έπρεπε να βρίσκεται στο διπλάσιο ύψος. Την ίδια ώρα το μαύρο κουτί δεν έδωσε κάποια άλλη πληροφορία που θα μπορούσε να ρίξει φως στα αίτια του δυστυχήματος. Μάλιστα, λίγα δευτερόλεπτα πριν τη σύγκρουση ο πιλότος είχε προλάβει να εκπέμψει σήμα κινδύνου, το οποίο έπιασε γαλλικός δορυφόρος τύπου Solar

Οπως συμπέραναν οι Αρχές, το πιθανότερο σενάριο ήταν πως για το δυστύχημα ευθυνόταν ο λανθασμένος χειρισμός του κυβερνήτη, ο οποίος επέλεξε να πετάξει χωρίς τη βοήθεια των οργάνων, ενώ είχε ομίχλη, με αποτέλεσμα να δει τελευταία στιγμή τον ορεινό όγκο και να μην καταφέρει να αποφύγει τη σύγκρουση. Ενα ανθρώπινο λάθος που κόστισε 34 ζωές.

Συγγενείς και φίλοι πήγαιναν στα γραφεία της Ολυμπιακής στη Θεσσαλονίκη και ζητούσαν πληροφορίες για τους δικούς τους, με κραυγές, κλάματα, κατάρες και απειλές. Η αστυνομία της Σάμου συγκέντρωσε σε μια αίθουσα του νοσοκομείου όλα τα προσωπικά αντικείμενα των θυμάτων, ώστε να δοθούν στους συγγενείς. Οι τίτλοι των εφημερίδων ήταν ανατριχιαστικοί. «Τραγωδία. 34 νεκροί από την πτώση του «Νήσος Μήλος», «Κρανίου τόπος η βουνοκορφή», «Σκηνές αλλοφροσύνης στο νοσοκομείο της Σάμου. Αδύνατη η αναγνώριση των θυμάτων», «Κλάματα, κραυγές και κατάρες». Το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN ανέφερε ότι το δυστύχημα προκλήθηκε από «επιπολαιότητα υπό την επιεικέστερη μορφή της».

Πηγή: reader.gr

φωτο εξωφύλλου: Πηγή: i-samos.gr / samostoday.gr

Εάν πετούσε 50 μέτρα πιο ψηλά δεν θα έπεφτε πάνω στο βουνό – Η αεροπορική τραγωδία στη Σάμο

Σαν σήμερα, στις 3 Αυγούστου 1989, αεροσκάφος τύπου Shorts 330 της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας συντρίβεται κοντά στο αεροδρόμιο της Σάμου, με αποτέλεσμα να βρουν τον θάνατο και οι 34 επιβαίνοντες.

3 Αυγούστου 1989. Ώρα 15:15.  Το αεροπλάνο της Ολυμπιακής με 31 επιβάτες απογειώθηκε από το αεροδρόμιο “Μακεδονία” της Θεσσαλονίκης με κατεύθυνση την Κω. Ενδιάμεσος σταθμός θα ήταν το αεροδρόμιο της Σάμου. Όμως, δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα πτήσης, το “Νήσος Μήλος” όπως ονομαζόταν το αεροσκάφος τύπου Shorts SD 330, έπρεπε να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο της Σάμου στις 5:30 το απόγευμα. Όμως, ένα τέταρτο πριν από τις πέντε χάθηκε από το ραντάρ. Ήταν η τελευταία φορά που έδωσε “σημείο ζωής.

Το αεροσκάφος “ΝΗΣΟΣ ΜΗΛΟΣ” τύπου Shorts SD 330 της Ο.Α.

Πιλότος ήταν ο 43χρονος Παναγιώτης Μουτζουρέας και συγκυβερνήτης ο Γεώργιος Ηλιάδης. Αρχικά πολλοί έκαναν υποθέσεις ότι κάποιο μηχανικό πρόβλημα του αεροπλάνου οδήγησε στην πτώση. Όμως, όπως αποφάνθηκαν αργότερα οι εμπειρογνώμονες το δυστύχημα προκλήθηκε από λάθος χειρισμό.

Το αεροπλάνο πετούσε επικίνδυνα χαμηλά. Η προσέγγιση στο αεροδρόμιο θα έπρεπε να γίνει στα 6.000 πόδια και όχι στα 3.000 που πετούσε το “Νήσος Μήλος”. Πιθανότατα ένα κενό αέρος κοντά στην κορυφή της Κέρκης επηρέασε την πτήση με αποτέλεσμα να πετάξει χαμηλότερα και τελικά να προσκρούσει στο βουνό. Η κορυφή του βουνού ήταν στα 1420 μέτρα, ενώ το αεροσκάφος προσέκρουσε σε υψόμετρο 1370 μέτρων. Αυτό σήμαινε ότι αν βρισκόταν 50 μέτρα πιο ψηλά, η σύγκρουση με τις απόκρημνες πλευρές του όρους Κέρκη θα είχε αποφευχθεί.

Παρόλο που ήταν καλοκαίρι, στον ουρανό υπήρχε πολύ ομίχλη. Έξι λεπτά πριν από την πρόσκρουση, κατά την τελευταία επαφή του πληρώματος με τον πύργο ελέγχου, ο κυβερνήτης ανακοίνωσε ότι “είχε πάρει όλα τα στοιχεία για τον καιρό που επικρατούσε στο αεροδρόμιο και έκανε προσέγγιση όψεως στον διάδρομο 09”.

Ο πιλότος ήταν 43 ετών και πατέρας δύο παιδιών. Είχε μεγάλη εμπειρία, καθώς είχε στο ενεργητικό του 5000 πτήσεις στον αέρα

Ο Μουτζουρέας αποφάσισε να μην ακολουθήσει τους κανόνες πτήσεως δι’ οργάνων, όπως έπρεπε σε συνθήκες ομίχλης και επιχείρησε να κάνει την προσγείωση του αεροσκάφους “εξ όψεως” κατά την επίσημη ορολογία, δηλαδή με οπτική επαφή. Χωρίς να περιμένει οδηγίες από τον πύργο ελέγχου, χειριζόταν το πηδάλιο με μοναδικά βοηθήματα το ραντάρ του αεροπλάνου και τα όργανα ύψους και αποκλίσεων από τη νοητή γραμμή του διαδρόμου προσγείωσης. Επέλεξε να περάσει πάνω από το βουνό αντί να παρακάμψει το βουνό, κάνοντας έναν μικρό κύκλο.

Ο πιλότος γνώριζε τη διαδρομή, καθώς μερικές ώρες πριν είχε κάνει απογείωση από το αεροδρόμιο της Σάμου με το ίδιο αεροσκάφος. Ήξερε τις απαιτήσεις και τις δυσκολίες της πτήσης. Ωστόσο, εμπιστεύτηκε το ένστικτό του. Ο Τύπος της εποχής απέδωσε το δυστύχημα στην “υπερβολική αυτοπεποίθηση” του πιλότου.

Αργότερα, έγινε γνωστό ότι λίγα δευτερόλεπτα πριν από το δυστύχημα ο πιλότος είχε εκπέμψει σήμα κινδύνου, το οποίο έλαβε ένας γαλλικός δορυφόρος. Πιθανότατα είδε την κορυφή του βουνού την τελευταία στιγμή, όταν πια δεν μπορούσε να αποφύγει το μοιραίο.

Ο πρώτος που αντιλήφθηκε την πρόσκρουση ήταν ένας βοσκός της περιοχής, ο Σταύρος Πίτας. Ενημέρωσε αμέσως τις αρχές και ξεκίνησαν οι διαδικασίες για τον εντοπισμό του αεροσκάφους. Βρέθηκε οκτώ ώρες μετά το δυστύχημα.

Το αεροσκάφος βρέθηκε σχεδόν οκτώ ώρες μετά την πρόσκρουση. Το συνεργείο διάσωσης, που περιελάμβανε περίπου εκατό άτομα του στρατού, των ΕΚΑΜ, της δασικής υπηρεσίας και της αστυνομίας ξεκίνησε τις έρευνες. Όμως, το θέαμα που αντίκρισαν ήταν ανατριχιαστικό. Το αεροπλάνο είχε κοπεί στα δυο. Το ένα από τα δυο μέρη ήταν ακόμη μέσα στις φλόγες.

“Λιωμένα σίδερα, διαμελισμένα κορμιά, άμορφες ανθρώπινες μάζες, ρούχα γεμάτα αίματα πεταμένα από ανοιχτές βαλίτσες κρέμονταν από τα βράχια σε μεγάλη απόσταση γύρω από το αεροσκάφος”, έγραφε η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ.

“Καθώς με την ανατολή του ηλίου άρχισε να διαλύεται η ομίχλη και διακρίναμε ένα ένα τα ανθρώπινα ευρήματα, νιώθαμε απαρηγόρητοι”, είχε δηλώσει ένας γιατρός που συμμετείχε στην ομάδα διάσωσης. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εποχής, τις επόμενες μέρες οι διασώστες άναψαν φωτιές, ώστε με τον καπνό να αντιμετωπίσουν τη δυσοσμία.

Ο θάνατος των επιβατών ήταν ακαριαίος. Οι μοναδικοί που ήταν σε θέση να αναγνωριστούν ήταν δυο ενήλικες και ένα μικρό παιδί, το οποίο ταξίδευε με τους γονείς του στην Κω για να βαπτιστεί.

Πηγή: armynow.gr