Σταύρος Τασιόπουλος: Αυτοδιοίκηση και καθημερινότητα στη Δυτική Αθήνα

Καθώς προχωράμε προς το 2023 (έτος αυτοδιοικητικών εκλογών) και βλέποντας την χρηματοδοτική κατάσταση της Περιφέρειας Αττικής με βάση και το νέο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2021-2027 με κονδύλια άνω του 1,6 δις ευρώ και βιώνοντας τις συνέπειες του Covid, ο πολίτης βλέπει πλέον στην πράξη το διαχρονικό ρόλο που διαδραματίζει η Αυτοδιοίκηση στην καθημερινότητα και πολύ περισσότερο τώρα με την ακρίβεια και τον πληθωρισμό.

Πιο συγκεκριμένα στην περιοχή της Δυτικής Αθήνας, η οποία διαχρονικά έχει λάβει λιγότερη χρηματοδότηση καθώς και λιγότερο έμπρακτο ενδιαφέρον της κεντρικής κυβέρνησης, ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης είναι καθοριστικός για την κατάσταση που βιώνουν στην καθημερινότητά τους οι πολίτες που επιλέγουν να ζήσουν στο Αιγάλεω, την Αγία Βαρβάρα, το Χαϊδάρι, το Περιστέρι, την Πετρούπολη, το Ίλιον, το Καματερό και τους Αγίους Αναργύρους.

Οι περιοχές δυτικά του ποταμού Κηφισού, βρέθηκαν στην κρίση του Covid το 2020 σε μία κατάσταση με μερικά σημαντικά αλλά λίγα έργα υποδομής, όπως Σταθμοί Μετρό, οδικοί άξονες, δημόσια πάρκα, που χρειάζονται αναβάθμιση και ταυτόχρονα σε άλλα ζητήματα με έλλειψη ή με ανεπαρκείς υποδομές. Και πλέον το θέμα που τίθεται είναι σε τι κατάσταση θα βρίσκονται οι περιοχές αυτές με τη λήξη της πανδημίας, καθώς προχωράμε μέσα στην παρούσα 10ετία και ποια είναι τα έργα που μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή μας.

Είναι γεγονός ότι στους περισσότερους δείκτες ποιότητας ζωής η Δυτική Αθήνα υπολείπεται άλλων περιοχών της Αττικής και οι ανισότητες, τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά προβλήματα υπάρχουν και δυσκολεύουν την καθημερινότητα, όμως ταυτόχρονα υπάρχει και η αναπτυξιακή – θετική προοπτική η οποία μπορεί να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, καθότι με συγκεκριμένη χρηματοδότηση μπορούν να μειωθούν σημαντικά οι ανισότητες.

Η δυνατότητα εξασφάλισης κονδυλίων από την Περιφέρεια Αττικής και των επιμέρους προγραμμάτων προσφέρει άμεσες λύσεις  στο ερώτημα της εξεύρεσης πόρων όμως η κατεύθυνση των χρηματοδοτήσεων, η ταχύτητα υλοποίησης, η ποιοτική βελτίωση και ο καθορισμός των έργων και των δράσεων έχει να κάνει και με τους ανθρώπους και τη δυνατότητα συνεργασιών μεταξύ Δήμων, Περιφέρειας, Κεντρικής Κυβέρνησης. Δηλαδή οι Δήμοι πρέπει και μπορούν να προτείνουν έργα κατάλληλα με βάση τις πραγματικές ανάγκες και η Περιφέρεια να έρχεται και να εντάσσει γρήγοροα και με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση τα έργα αυτά, ώστε να μειωθεί σημαντικά ο χρόνος υλοποίησης.

Παράλληλα όμως καθώς προχωράει και ο σχεδιασμός και η υλοποίηση για τα επόμενα χρόνια οφείλουμε να δούμε με προσοχή πως ακριβώς θα ενισχυθεί η Δυτική Αθήνα όταν υπάρχουν διαθέσιμα στο νέο πρόγραμμα 2021-2027 συνολικά για την Περιφέρεια Αττικής ποσά της τάξεως των:  600εκ. Ευρώ για υγειονομική περίθαλψη, υποδομές εκπαίδευσης και κοινωνικής πρόννοιας, 350εκ. Ευρώ για έργα και δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, 150εκ. Ευρώ για βελτίωση υποδομών, μεταφορών και δικτύων.

Με βάση τις σύγχρονες ανάγκες οφείλουν να τίθενται οι προτεραιότητες, που για τους ανθρώπους που επιλέγουν και ζουν στις γειτονιές της Δυτικής Αθήνας, είναι η ανάπτυξη κοινωνικών δομών και η υποστήριξη ευπαθών ομάδων, η βελτίωση των υποδομών και των έργων, και η καλυτέρευση της περιβαλλοντικής κατάστασης, ζητήματα δηλαδή που αφορούν ευθέως τους άξονες χρηματόδητησης από τα ευρωπαϊκά κονδύλια και την Περιφέρεια Αττικής.

Συνοπτικά μπορούμε να αναφέρουμε τα παρακάτω ζητήματα:

• Η κατάλληλη διαχείριση των χρηματοδοτικών εργαλείων και περισσότερες ευκαιρίες μόρφωσης και ανάπτυξης ικανοτήτων για τους νέους και την είσοδο στην εργασία, με την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας αλλά και την βοήθεια προς μεγαλύτερες ηλικίες για επανένταξη στην εργασία, με την τοποθέτηση σε υπηρεσίες Δήμων που χρειάζονται άμεση ενίσχυση, όπως το τρέχον πρόγραμμα για μακροχρόνια ανέργους 55-67 ετών.

• Η υποστήριξη της οικογένειας και των παιδιών μικρής ηλικίας και αντίστοιχα των γονέων με έμφαση στις μονογονεϊκές οικογένειες, καθώς και των ΑμΕΑ και των ηλικιωμένων, μέσα από την ενίσχυση των παρόντων ιδρυμάτων και φορέων και την λειτουργία νέων δομών όπως το Πολυδύναμο Κοινωνικό Κέντρο Ιλίου καθώς και τη δημιουργία νέων.
• Η βελτίωση της περιβαλλοντικής κατάστασης των περιοχών σε συνάρτηση με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή με έργα υποδομής και διαχείρισης υδάτων, ενώ ταυτόχρονα στην αναβάθμιση πνευμόνων πρασίνου όπως γίνεται πλέον στο Πάρκο Τρίτση και στο Μπαρουτάδικο στο Αιγάλεω. Παράλληλα την αναβάθμιση των μικρότερων χώρων πρασίνου και την αύξηση των ποσοστών της ανακύκλωσης και την διαχείριση των βαρέων απορριμμάτων στις γειτονιές.

• Η ενίσχυση των δομών υγείας σε πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο επίπεδο με βελτίωση του Νοσοκομείου Δυτικής Αθήνας (Αγία Βαρβάρα – Λοιμωδών) και με άμεση στήριξη των δημοτικών υπηρεσιών υγείας και των Τοπικών Κέντρων Υγείας ανά Δήμο.

• Η λειτουργική αναβάθμιση των αθλητικών χώρων και εγκαταστάσεων σε επίπεδο γειτονιάς αλλά και των μεγάλων αθλητικών γηπέδων, παράλληλα με την έμπρακτη ενίσχυση των ερασιτεχνικών αθλητικών σωματείων με την άμεση συνέργεια των Δήμων

Ακόμη εδώ χρειάζεται να αναφερθεί ότι η βελτίωση της καθημερινότητας συναρτάται και με τα μεγάλα έργα τα οποία θα ολοκληρωθούν ή θα ξεκινήσουν αυτή τη δεκαετία τα οποία θα πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία με τις κατά τόπους περιοχές, συνεισφέροντας συνολικά στην ανάπτυξη της Δυτικής Αθήνας. Έργα όπως η επέκταση της Γραμμής 2 του Μετρό προς το Ίλιον, η σύνδεση της Γραμμής 3 με τον Πειραιά, η κατασκευή του νέου σταθμού Υπεραστικών Λεωφορείων στον Ελαιώνα, ενώ ακόμη διαμορφώνεται το τοπίο για τα επόμενα μεγάλα έργα αυτής της δεκαετίας.

Μέσα από τα τρέχοντα προγράμματα των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων για τους Δήμους δίνεται η δυνατότητα στοχευμένων αναβαθμίσεων σε επίπεδο γειτονιών με την ενίσχυση κοινωνικών δομών και υπηρεσιών, καθώς και έργων μεσαίας κλίμακας που μέχρι το 2024 θα έχουν βοηθήσει σημαντικά τις περιοχές, ενώ προχωρούν και έργα αναβάθμισης σχολικών μονάδων, μονάδων υγείας και πρόννοιας και αθλητικών εγκαταστάσεων.

Καθίσταται σαφές ότι η αναβάθμιση της καθημερινότητας περνάει μέσα από την Αυτοδιοίκηση και τις χρηματοδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τις Περιφέρειες για έργα υποδομής και για δράσεις που αντιμετωπίζουν τις κοινωνικές ανάγκες, τα οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα. Σε αυτή την κατεύθυνση η δημιουργική συνεργασία μεταξύ Περιφέρειας, Δήμων και Κεντρικής Κυβέρνησης, μπορεί να προσφέρει ρεαλιστικά αποτελέσματα που θα αναβαθμίσουν ουσιαστικά την ποιότητα ζωής.

Και για αυτό χρειάζεται γνώση και όραμα για το σχεδιασμό μαζί με ευθύνη και βούληση για την εφαρμογή των κατάλληλων λύσεων για να έχουν οι άνθρωποι της Δυτικής Αθήνας περισσότερες δυνατότητες και συνολικά μία καλύτερη διαβίωση, από τα απλά και τα καθημερινά ως τα μεγαλύτερα και τα δυσκολότερα θέματα, που κρίνουν την ποιότητα ζωής.

Σταύρος Τασιόπουλος
Δικηγόρος LLM/MSc – Σύμβουλος Δημόσιας Πολιτικής & Αυτοδιοίκησης
Άμισθος Συνεργάτης Περιφέρειας Αττικής