Βραβεύθηκε ο Ελβετός φιλέλληνας γιατρός Ζουλιέν Γκριβέλ

Μέσα σε κλίμα συγκίνησης διεξήχθη την Τετάρτη 30 Νοεμβρίου στο δημοτικό κινηματοθέατρο «Γιάννης Ρίτσος» ένα ραντεβού με την ιστορία και την έξοδο από την απομόνωση και το στιγματισμό.

Ο Δήμος Αγίας Βαρβάρας τίμησε τον Ελβετό φιλέλληνα οδοντίατρο Ζουλιέν Γκριβέλ, ο οποίος για περίπου πενήντα χρόνια αφιλοκερδώς προσέφερε τις υπηρεσίες του στους Χανσενικούς Ασθενείς του νοσοκομείου Λοιμωδών, φτιάχνοντάς τους τα δόντια και δείχνοντάς τους έμπρακτα πως ήταν ενεργά μέλη της κοινωνίας, σε μία Ελλάδα που οι ασθενείς αυτοί θεωρούνταν στιγματισμένοι και απομονωμένοι από την κοινωνία.

Παράλληλα, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του Ζουλιέν Γκριβέλ με τίτλο «Ελλάδα η δική μου Ιθάκη», ενώ ο Δήμος Αγίας Βαρβάρας τον βράβευσε και τον ανακήρυξε επίτιμο δημότη της πόλης.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε σύσσωμη η δημοτική αρχή της πόλης, ο αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο πρέσβης της Ελβετίας Στεφάν Έστερμαν, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Γιάννης Λοβέρδος, η βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής Νάντια Γιαννακοπούλου, η βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Χαρά Καφαντάρη, καθώς και πλήθος κόσμου που πλημμύρισε το κινηματοθέατρο «Γιάννης Ρίτσος».

Την εκδήλωση παρουσίασε ο δημοσιογράφος του MEGA γέννημα θρέμμα της Αγίας Βαρβάρας Παναγιώτης Φωτεινός.

Για το ίδιο το βιβλίο, τη σχέση του Γκριβέλ με το Νοσοκομείο Λοιμωδών, τη συνάντηση ζωής με τους Επαμεινώνδα Ρεμουντάκη και Μανώλη Φουντουλάκη, το ιστορικό πλαίσιο αυτής της διαδρομής, την εξέλιξη του Αντιλεπρικού Σταθμού (μετέπειτα Κέντρου Χανσενικών) και της ίδιας της πόλης της Αγίας Βαρβάρας, μίλησαν οι Νίκος Παπακωνσταντόπουλος, συντ. Νοσηλευτής Νοσοκομείου Λοιμωδών, Συγγραφέας, Δρ Μαριάννα Καραμάνου, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, Καθηγήτρια Ιστορίας της Ιατρικής (Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ), Δρ Βασίλειος Παπαρίζος, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, Διευθυντής Μονάδας Ειδικών Λοιμώξεων (Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός»), Θωμάς Σίδερης, Δημοσιογράφος, Δημιουργός Ντοκιμαντέρ, υπ. Διδάκτωρ Κοινωνικής Γεωγραφίας.

Μετά από κάθε ομιλητή ο Μάξιμος Μουμούρης, διευθυντής της Δραματικής Σχολής του Δήμου και ηθοποιός, απήγγηλε αποσπάσματα από το βιβλίο του κ. Ζουλιέν.

ΛΑΜΠΡΟΣ ΜΙΧΟΣ:  ΝΙΩΘΩ ΜΙΑ ΑΜΗΧΑΝΙΑ ΚΑΙ ΕΝΑ ΔΕΟΣ

Στο σύντομο χαιρετισμό του ο Δήμαρχος της Αγίας Βαρβάρας Λάμπρος Μίχος αναφέρθηκε εκτενώς στην ιστορία του Ζουλιέν Γκριβέλ και επισήμανε πως αυτός ο άνθρωπος προσέφερε τόσα πολλά χωρίς ποτέ ο ίδιος να περιμένει κάποιο αντάλλαγμα.

[Καλησπέρα σε όλους. Παρά την κακοκαιρία είναι συγκινητική η παρουσία τόσων ανθρώπων εδώ γιατί αξιολογείται το γεγονός. Η σημασία αυτής της εκδήλωσης και βεβαίως ιδιαιτέρως τιμητικές είναι οι παρουσίες του αναπληρωτή υπουργού των εξωτερικών του κυρίου Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη. Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών ευχαριστούμε θερμά για αυτό και βεβαίως είναι και ο πρέσβης της Ελβετίας ο κύριος Στεφάν Έστερμαν που με πολύ χαρά ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα μας όταν έμαθε ότι θα βραβευθεί ο Ζουλιέν Γκριβέλ, Και βεβαίως και οι βουλευτές της περιοχής μας, ο κύριος Γιάννης Λοβέρδος, η κυρία Νάντια Γιαννακοπούλου και η κυρία Χαρά Καφαντάρη], ανέφερε μεταξύ άλλων ο κύριος Μίχος και συνέχισε:

[Σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να σας πω ότι νιώθω μια αμηχανία και ένα δέος. Έχω πολλές φορές χρησιμοποιήσει αυτό το βήμα. Η αμηχανία μου σε ανάλογες περιπτώσεις συνίσταται στο γεγονός ότι ψάχνω να βρω κάτι μεγάλο για να μπορέσει να αποδώσει την αξία του τιμώμενου προσώπου αυτού του διαμετρήματος,  του ηθικού και πνευματικού διαμετρήματος.

Και από την άλλη μεριά νιώθω ένα δέος γιατί όσα αποφάσισε να κάνει αυτός ο άνθρωπος δεν ήταν εύκολο να τα κάνει ο καθένας μας και αν ψάξουμε λίγο το Ραούλ Φολερό, τον προπάτορα του ανθρωπισμού που ασχολήθηκε με την υπόθεση αυτή του αντιλεπρικού αγώνα, μπορεί να μην έχουμε εμείς συναντήσει το Χριστό. Κατά όπως λέει ο Ραούλ: Μπορεί να σε επισκέφθηκε και να μην τον αναγνώρισες, ο Ζουλιέν Γκριβέλ όμως δεν περίμενε να τον ψάξει ο Χριστός.

Τον έψαξε εκείνος. Έφυγε 29 ετών από την Ελβετία. Φανταστείτε ένας καλοστεκούμενος άνθρωπος, από πολύ καλή και αποκατεστημένη οικογένεια με το δίπλωμα της ιατρικής στα χέρια, πόσα πράγματα μπορούσε να κάνει στην Ελβετία, και αποφάσισε να ψάξει την Αγία Βαρβάρα, τον αντιλεπρικό σταθμό και να αρχίσει να θεραπεύει τα δόντια των λεπρών.

Είπα σε κάποιους, ότι ξέρετε ο Ζουλιέν Γκριβέλ είναι αυτός ο γνωστός οδοντίατρος, ο οποίος θεράπευε τα δόντια των λεπρών. Όχι, όχι μην το λες λεπρών είναι ανατριχιαστικό. Προσέξτε είναι ανατριχιαστικό το άκουσμα της λέξης λεπρός.

Και όμως εκεί ο κύριος Ζουλιέν Γκριβέλ δεν το έκανε μια φορά, το 1972 που πρωτοήρθε, το έκανε συνεχώς, κάθε χρονιά. Έμενε έξι εβδομάδες, οκτώ εβδομάδες και θεράπευε τα δόντια ανθρώπων που θα δείτε λίγο μετά σε μία συγκλονιστική ταινία την εικόνα αυτών των ανθρώπων που όλοι λίγο πολύ παλαιότερα τους γνωρίσαμε.

Που ήταν στιγματισμένοι στην όψη, παραμορφωμένοι, αλλά στιγματισμένοι βαθιά και στην ψυχή. Και μια περίοδο που ήταν η προκατάληψη, η διάκριση, η απόρριψη, ήταν σε ημερησία διάταξη. Τον συνάντησα τον Ζουλιέν το 1995 τέτοια περίοδο περίπου. Είχα μόλις βγει τότε, ήταν περίπου 80-90. 

Φιλοξενούμενοι τότε στον αντιλεπρικό σταθμό ότι ήταν το Κέντρο Κοινωνικής αποκατάστασης Χανσενικών. Έβγαινα μόλις από ένα δωμάτιο δύο νοσηλευόμενων που τα αρχικά τους ονόματα ανδρός και της συζύγου του είναι από άλφα και μου είπανε τώρα τον περιμένουμε, θα έρθει. Ξέρουμε είναι ήδη στην Ελλάδα γιατί θέλουμε να δει τα δόντια που μας έφτιαξε στην προηγούμενη επίσκεψη του. Και κατεβαίνοντας τον συνάντησα έξω από το παλιό κουρείο, εκεί του χώρου του Κέντρου Κοινωνικής Αποκατάστασης Ασθενών.

Δεν του συστήθηκα. Τον γνώρισα όμως αμέσως γιατί έβγαζε ένα φως, το φως της ευγένειας του και της ταπεινότητας του, το οποίο το φέρνει ακόμα. Είναι αυτό που τον χαρακτηρίζει. Για αυτό σας έλεγα και στην αρχή, έχω και μια αμηχανία τι μεγάλο να βρω, να περιγράψω τη διάσταση ενός ανθρώπου, που ότι και να πεις θα είναι λίγο και πολύ περισσότερο που θα προσκρούει στην ταπεινότητα και την ευγένεια ενός τέτοιου ανθρώπου.

Το 1995 που τον συνάντησα, Νοέμβρη, ήμουν μερικών μηνών δήμαρχος στην πρώτη μου θητεία. Τον Απρίλη του ίδιου έτους, 14 Απριλίου ο Ζουλιέν Γκριβέλ είχε αποφασίσει στο Δημαρχείο μας να κάνει τον πολιτικό του γάμο. Είναι πολύ ισχυροί οι δεσμοί με την πόλη μας. Πιο ισχυροί βέβαια είναι οι δεσμοί αυτοί που μας κάνουν σήμερα να οργανώσουμε αυτή την εκδήλωση. Για όλο αυτό τον κόσμο που φρόντιζε, τους άπλωσε ένα ζεστό χέρι, που τους έδειξε ένα μεγάλο χαμόγελο και που τους έφτιαξε ένα μεγάλο χαμόγελο, είναι το ελάχιστο αντιχάρισμα που μπορούμε να κάνουμε σε αυτόν τον άνθρωπο.

Είχα την τύχη. Ήταν πάντως ένα όνειρο ζωής. Ήταν πολλοί μέσα που μου λέγανε: Ρίξε αυτό το τείχος και πολλοί απέξω που μου λέγανε ρίξε αυτό το τείχος. Ήταν δυο πολύ σημαντικά πρόσωπα και για μένα, για τη ζωή μου που μου το έλεγαν αυτό.

Το 2006 που το γκρεμίσαμε δυστυχώς είχαν και οι δύο αποδημήσει. Το ανατινάξαμε το τείχος αυτό το 2006. Εκείνη την περίοδο η κτηματική εταιρεία του δημοσίου μας έδωσε και 32 στρέμματα για να αναμορφώσουμε το χώρο. Που ήταν πεσμένες ερειπωμένες χαμοκέλες, εκεί που είχαν απομείνει μετά την αποκατάσταση των Χανσενικών.

Είχαν μείνει τότε 3, 4 άνθρωποι μέσα που κάνανε θεραπεία, σύντομη θεραπεία το 2006. Ήταν και ένα κτήριο πολύ περιποιημένο. Με ορθογωνισμένα τοιχία, με πέτρα, καλοφτιαγμένο, περιποιημένο, ένα αριστούργημα αρχιτεκτονικής μικρό. Πήγα με το φίλο μου, το Γιώργο τον Παρδαλάκη και σύραμε μια βαριά, ξεφλουδισμένη, ξύλινη πόρτα. Πολλά χρόνια κλεισμένη η πόρτα αυτή και μόλις ανοίξαμε, νιώσαμε… αιφνιδιαστήκαμε.

Αλαφιαστήκαμε, γιατί σαν να πετάγανε, είχε και ένα θολό έτσι, όπως οι τρούλοι των εκκλησιών. Σαν να φτερούγιζαν πουλιά. Μπήκαμε προσεκτικά, δεν είδαμε, υποθέσαμε ότι θα ήταν τίποτα νυχτερίδες που είχαν απομείνει. Δεν ήταν πουλιά. Αυτός ο χώρος ήταν το παλιό νεκροτομείο και ήταν ακόμα ψυχές που πετάγανε πάνω γιατί δεν είχανε βρει ακόμα ανάπαυση. Η πρώτη σκέψη ήταν να το κάνουμε εκκλησία και την κάναμε εκκλησία.

Η δεύτερη ήτανε να της δώσουμε το όνομα της σοφίας του Θεού, να την αφιερώσουμε, να την πούμε Αγία Σοφία και να την αφιερώσουμε στη σοφία του Θεού και αυτό ξέρετε γιατί; Γιατί είχα γνωρίσει ανθρώπους που προσπαθώντας να ζήσουνε, να ανεχτούν αυτή την καταραμένη ζωή, είχαν οικοδομήσει μέσα τους την πίστη, την πεποίθηση ότι ήταν αυτοί οι εκλεκτοί του Θεού. Ότι τους διάλεξε ο Θεός για να υποστούν αυτή τη δοκιμασία. Νομίζανε ότι ήταν οι εκλεκτοί του μαρτυρίου που τους επέλεξε ο Θεός για αυτό το λόγο. Και έτσι την βαφτίσαμε.

Είδατε καμιά φορά πόσο σκληρή είναι η αλήθεια και μερικές φορές πόσο εύθραυστη είναι η αλήθεια. Ευχαριστώ πολύ].

ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ ΕΔΕΙΧΝΕ ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟΜΟΝΩΜΕΝΗ

Ο αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης από τη πλευρά του στάθηκε στο γεγονός ότι η απομόνωση και ο στιγματισμός εμφανίστηκαν και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, περιγράφοντας παράλληλα πως η παλιά Ελλάδα, ήταν πλήρως απομονωμένη και πλέον έχει κάνει πολλά βήματα μπροστά.

[Και εγώ θέλω να σας καλωσορίσω σε αυτή την εκδήλωση. Είμαστε πολλοί σήμερα. Πολλοί για να τιμήσουμε τον Ζουλιέν Γκριβέλ, αλλά νομίζω και πολλοί γιατί συγκινούμαστε από το προσωπικό αγώνα και την αφοσίωση του Λάμπρου του Μίχου. Και θέλω να πω ένα τεράστιο ευχαριστώ για το τείχος που γκρέμισε. Για τον τοίχο που ανατίναξε όπως μας είπε, γιατί αυτό το τείχος έδειχνε μια Ελλάδα, η οποία μπορούσε πληγωμένη να ζει απομονωμένη], σχολίασε ο κύριος Βαρβιτσιώτης και συνέχισε:

[Αλλά δυστυχώς, άφηνε ανοιχτές τις πληγές. Και όσες φορές γκρεμίζουμε τείχη, νομίζω ότι ενώνουμε ακόμα περισσότερο και τη χώρα και τις ψυχές των ανθρώπων. Θέλω να πω διαβάζοντας έτσι, ξεφυλλίζοντας το βιβλίο του Ζουλιέν Γκριβέλ ότι έμεινα σε ορισμένες φράσεις, τις οποίες θέλω να μοιραστώ μαζί σας, γιατί αναφέρεται στην Ελλάδα το 1972. Αναφέρεται στον προσωπικό του αγώνα, τόσο στην Αγία Βαρβάρα, όσο και στην Κρήτη και λέει χαρακτηριστικά ότι: Το 1972 συνάντησα και μια άλλη Ελλάδα. Υπόγεια, σιωπηλή, πονεμένη.

Και όλοι μας μπορούμε να ανατρέξουμε στο μυαλό μας, να δούμε που βρισκόμαστε, που βρισκόμαστε σήμερα και που οφείλουμε να πάμε, γιατί πριν από 2 χρόνια αντιμετωπίσαμε μια καινούργια πανδημία. Και στο πρώτο άκουσμα της πανδημίας του Covid όλοι φοβήθηκαν, κλείστηκαν, ενδεχομένως και στιγμάτισαν τους πρώτους ασθενείς του Covid και υπήρχε ένας τεράστιος κίνδυνος αν δεν έτρεχε η επιστήμη και δεν μας απελευθέρωνε από τα δεσμά του Covid, να ζούσαμε και σήμερα δράματα που ζούνε άλλοι συνάνθρωποί μας, όπως την Κίνα που εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται ακόμα εγκλωβισμένοι σε μια πολιτική που λέγεται zero Covid. Καμία ανοχή στον Covid και σήμερα επαναστατούν, γιατί τα παρατεταμένα λοκντάουν, η παρατεταμένη απομόνωση, η απόσταση της συναναστροφής, ουσιαστικά υψώνει τείχη απέναντι στην ανθρώπινη ύπαρξη.

Εγώ είμαι πάρα πολύ ευτυχής που σήμερα το βράδυ γνωρίζω τον Ζουλιέν Γκριβέλ. Και τον γνωρίζω και του απονέμει ο Δήμος Αγίας Βαρβάρας αυτή τη στιγμή. Μια τιμή οφειλόμενη να τον ανακηρύξει επίτιμο δημότη μετά από όλα αυτά τα χρόνια της προσφοράς του, όλα αυτά τα χρόνια της σύνδεσης της δικιάς του ύπαρξης με αυτόν εδώ τον τόπο.

Είναι για εμάς ιδιαίτερη τιμή το γεγονός ότι όλη του αυτή η συναναστροφή όπως ο ίδιος περιγράφει στο βιβλίο του, τον δίδαξαν να βλέπει τον κόσμο και τη ζωή διαφορετικά. Καταλαβαίνει ελληνικά λίγο και είναι πολύ σημαντικό το ότι έχει γράψει και έχει καταθέσει τη δική του μαρτυρία. Θέλω να πω δυο πράγματα και για το νοσοκομείο, το οποίο εξελίχθηκε αυτά τα χρόνια.

Απέκτησε καινούργιες δυνατότητες. Ένα νοσοκομείο που αποκτά πάλι τη λειτουργία του νοσοκομείου, όχι μόνο να αντιμετωπίσει τα λοιμώδη νοσήματα, αλλά ένα νοσοκομείο το οποίο φιλοδοξούμε να παρέχει υγεία προς όλους τους πολίτες της Δυτικής Αθήνας. Είναι μια προσπάθεια, η οποία ξεκίνησε, έγινε η κλινική του Covid, λειτούργησε με επιτυχία και ελπίζουμε μέσα στο επόμενο διάστημα να το δούμε να αναπτύσσεται και να παρέχει το κοινωνικό του ρόλο.

Δεν θέλω να σας κουράσω άλλο. Ζητώ συγγνώμη και για την καθυστέρηση, αλλά μια επικοινωνία που έπρεπε να κάνω στο εξωτερικό με καθυστέρησε. Θέλω να πω, μόνο κλείνοντας μια μαντινάδα που έχει στο βιβλίο του και την οποία θέλω να μοιραστώ μαζί σας γιατί έτσι και εμένα με συγκίνησε.

Γράφει λοιπόν ο Ζουλιέν Γκριβέλ ότι μια Κρητικιά ασθενής του στην Αγία Βαρβάρα του τραγούδησε αυτή την μαντινάδα: Δεν φτάνουν μόνο οι γιατροί. Μου δε τα φαρμακεία, μα και τα χάδια τσι πληγές και αυτά έχουν αξία].

Στεφάν Έστερμαν:  Λίγες προσωπικότητες ενσωματώνουν καλύτερα αυτούς τους δεσμούς, ανάμεσα σε Ελβετία και Ελλάδα, από τον Ζουλιέν Γκριβέλ

[Κύριε Αναπληρωτή Υπουργέ Εξωτερικών
Κύριε Δήμαρχε Αγίας Βαρβάρας
Κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι της Βιβλιοθήκης «Μανώλης Φουντουλάκης»
Αγαπητά Μέλη του Πανελληνίου Συνδέσμου Χανσενικών
Αγαπητοί φίλοι του Ζουλιέν Γκριβέλ και, τέλος,

Πολύ αγαπητέ Ζουλιέν Γκριβέλ, επίτιμε καλεσμένε της βραδιάς

Είναι μεγάλη τιμή για εμένα ως Πρέσβη της Ελβετίας στην Ελληνική Δημοκρατία, να περάσω αυτή τη βραδιά μαζί σας, εδώ στον Δήμο Αγίας Βαρβάρας, τόπο δράσης και πεπρωμένου του Ζουλιέν Γκριβέλ. Νιώθω ευτυχής που το σημερινό  γεγονός έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελβετίας.

Αγαπητοί καλεσμένοι, η Ελβετία και η Ελλάδα διατηρούν πολλαπλούς δεσμούς που δεν είναι μόνο διπλωματικοί αλλά βασίζονται πάνω απ’ όλα σε απευθείας ανθρώπινες σχέσεις.

Λίγες προσωπικότητες ενσωματώνουν καλύτερα αυτούς τους δεσμούς από τον Ζουλιέν Γκριβέλ. Πριν από 50 χρόνια, τον Οκτώβριο του 1972, ήρθε για πρώτη φορά εδώ ως νέος οδοντίατρος για να φροντίσει ασθενείς που έπασχαν από τη λέπρα. Από αυτό το πρώτο ταξίδι γεννήθηκε μια μακρά ιστορία που σημάδεψε τη ζωή του Ζουλιέν και την γέμισε με νόημα βαθύ.

Ο Ζουλιέν Γκριβέλ δεν αρκέστηκε στο να κάνει τη δουλειά του, ανέπτυξε μια βαθειά σχέση με τα πρόσωπα που γνώρισε. Το έργο του έχει ήδη τιμηθεί  από πολλούς θεσμούς, ενδεικτικά από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό και από την Ακαδημία Αθηνών.

Πρόκειται αναμφίβολα για έναν ουμανιστή και η ζεστασιά, το ειλικρινές ενδιαφέρον για τον άλλον και η ευαισθησία του στο ανθρώπινο πεπρωμένο γίνονται αντιληπτά κάθε στιγμή.

Ο ενθουσιασμός του για την Ελλάδα είναι αστείρευτος, ακόμη και για τις κρυμμένες και σκοτεινές πλευρές της κοινωνίας .

Αγαπητέ Κύριε Γκριβέλ, σας χαρακτηρίζουν συχνά ως φιλέλληνα. Ο φιλελληνισμός βασίζεται στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ελβετίας, δυο ευρωπαϊκά έθνη συνδεδεμένα εδώ και 200 χρόνια από την Ιστορία και από κοινά ιδεώδη και αξίες. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εσείς έχετε συνεισφέρει τα μέγιστα.

Επιθυμώ να ευχαριστήσω θερμά όλους τους παρισταμένους και χαίρομαι που μοιράζομαι αυτή την ξεχωριστή στιγμή μαζί σας].

ΖΟΥΛΙΕΝ ΓΚΡΙΒΕΛ: ΥΙΟΘΕΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, ΥΙΟΘΕΤΗΣΑ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΑ ΤΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΤΟΥΣ

Το τιμώμενο πρόσωπο της βραδιάς, ο Ελβετός Οδοντίατρος Ζουλιέν Γκριβέλ δεν μπορούσε να συγκρατήσει τη συγκίνηση του από την τιμή που του έκανε ο Δήμος Αγίας Βαρβάρας, ο οποίος μαζί με τον Δήμο Αγίου Νικολάου ζήτησαν επίσημα από τον Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, ο Ελβετός οδοντίατρος να πολιτογραφηθεί Έλληνας. Ο ίδιος στην ομιλία του ανάφερε κομμάτια από το βιβλίο του, μιλώντας σε εξαιρετικά Ελληνικά, ενώ έκανε εκτενή αναφορά από το ξεκίνημα του μέχρι την εποχή που φρόντιζε τους ασθενείς του.

[Δεν ξέρω τι σημαίνει ακριβώς η λέξη ευτυχία, αλλά απόψε μαζί σας ζω μια στιγμή αιωνιότητας. Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι τα λόγια σας είναι τόσο ωραία για μένα. Είναι απίστευτο για εμένα.

Δεν ξέρω αν αξίζω όλες αυτές τις τιμές, αλλά είμαι οπωσδήποτε ευγνώμον για όλα αυτά. Βασικά όλη μου η δραστηριότητα υπηρέτησε τη βαθιά μου επιθυμία να είμαι χρήσιμος, πόσο μάλλον σε ανθρώπους που δοκιμάζονται], ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ζουλιέν Γκριβέλ και πρόσθεσε:

[Ο Σεφέρης έγραψε: Η ζωή σου είναι ότι έδωσες. Ήθελα να πω σε αυτό το βιβλίο ότι η μόνη ελπίδα είναι το μοίρασμα. Η Ελλάδα είναι πραγματικά μια εξαιρετική χώρα. Πιθανώς δεν υπάρχει άλλη χώρα στον κόσμο που να έχει προκαλέσει τέτοιο πάθος ανά τους αιώνες. Ο πατέρας μας πάντα μας έλεγε ότι η Ελλάδα είναι το πνεύμα και ο πολιτισμός της Ευρώπης και ότι ο Ελληνισμός της βασίζεται σε ιδεολογικά κριτήρια.

Η Γαλλίδα συγγραφέας Marguerite Yourcenar έλεγε ότι το καλύτερο που είπαν οι άνθρωποι, εκφράστηκε στα ελληνικά. Αυτό που είναι καταπληκτικό στην Ελλάδα είναι ότι έχει αντέξει οδυνηρές καταστάσεις και πολλές κατοχές, κατά τις οποίες έχει θάψει πολλούς ήρωες, αλλά ποτέ δεν έθαψε την ψυχή της. Όταν ένας φίλος μου μου πρότεινε πριν από μισό αιώνα, να έρθω στην Αθήνα, να περιποιηθώ τα δόντια ενός χανσενικού, άκουσα μέσα μου βαθιά δύο φωνές.

Η μία μου έλεγε άντε πήγαινε αξίζει. Η άλλη μου έλεγε θα εξαφανίσεις το μέλλον σου. Πήρα τότε το ρίσκο να μην είμαι προσεκτικός και πήγα στην Αθήνα. Ω πόσο δίκιο είχα. Αυτή η αποστολή είναι ο πλούτος της ζωής μου. Το 1972, όταν γνώρισα για πρώτη φορά την Κοινότητα των Ελλήνων χανσενικών, δεν είχα ούτε Έλληνες συγγενείς, ούτε φίλους.

Ο πρώτος μου ασθενής ήταν ο Επαμεινώνδας Ρεμουντάκης. Τον κύριο Ρεμουντάκη τον είχε έντονα συνοδεύσει η ασθένεια, αλλά διατηρούσε ένα επιβλητικό παρουσιαστικό. Παρά τους ακρωτηριασμούς του, τις παραμορφώσεις του και την τύφλωση του, ακτινοβολούσε μια απίστευτης σωματική και ψυχική δύναμη. Είχε χάσει το φως του πριν πολλά χρόνια, αλλά ακόμα περισσότερο φωτιζόταν με την πλούσια πνευματική ομορφιά η ψυχή του.

Όταν πήγαμε στο οδοντιατρείο έγινε φοβητσιάρικο παιδί. Τώρα το ακούσατε. Δεν φοβόμουν την αρρώστια γιατί ήξερα ότι είναι πολύ λίγο μεταδοτική στους ενήλικες που έχουν ανοσοποιητικό σύστημα ικανό να την καταπολεμήσει, σε αντίθεση με τα παιδιά. Θα είχα περισσότερο να φοβηθώ την ηπατίτιδα γιατί μπορούμε να την κολλήσουμε με έναν μόνο ιό.

Ο ασθενής στον οποίο έφτιαξα τα δόντια ήταν η αρχή του τεράστιου δικτύου των φιλικών σχέσεων που έχω χτίσει στην Ελλάδα. Ο πρώτος υπεύθυνος αυτής της υπέροχης αποκάλυψης για μένα ήταν ο Μανώλης Φουντουλάκης. Όλες αυτές οι σχέσεις με οδήγησαν βαθιά στο πνεύμα, τη σκέψη και τους ανθρώπους αυτής της θαυμαστής χώρας.

Κατά τη διάρκεια αυτού του μεγάλου ταξιδιού, απέκτησα μια άλλη προοπτική για τη ζωή. Παρατήρησα ότι υιοθετώντας τη γλώσσα των Ελλήνων, υιοθέτησα ασυνείδητα τις σκέψεις τους. Όταν φεύγω από την Ελλάδα λυπάμαι που μπορώ να ζήσει χωρίς εμένα, ωστόσο ένα καθημερινό γεγονός με παρηγορεί.  Όταν βλέπω τον ήλιο που χαϊδεύει τις κορυφές των βουνών της Ελβετίας κάθε πρωί, ξέρω ότι αυτό το ανεξάντλητο φως μας το στέλνει η Ελλάδα.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα να γράψω αυτά τα κείμενα που έχετε μπροστά σας χάρις στην οικονομική στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης για την έκδοση του βιβλίου μου, «Ελλάδα η δική μου Ιθάκη». Ανακάλυψα την Ελλάδα νωρίς στη ζωή μου και ήθελα να αναπτύξω αυτή την ευκαιρία. Μπορώ να πω ότι γνώρισα τον εαυτό μου μέσα από αυτήν την εμπειρία. Αυτή η συνάντηση έδωσε νόημα σίγουρα στη ζωή μου. Όταν τυχαίνει να περάσω κάποια δοκιμασία της τη ζωή μου δεν μπορώ να ξεχάσω τα λόγια του Μανώλη Φουντουλάκη που είχε σκληρά χτυπηθεί στη ζωή του από την αρρώστια και από άλλα πράγματα, και μου έλεγε μέσα από όλες αυτές τις δοκιμασίες, βγαίνει όμορφα σμιλευμένη η ψυχή του ανθρώπου.

Σίγουρα αυτά τα λόγια δε βοηθάνε πολύ συχνά. Κατά τη διάρκεια αυτών των 50 ετών, έζησα μερικές συγκλονιστικές παράξενες στιγμές. Όταν εργαζόμουν μόνος μου στην Αγία Βαρβάρα πήγαινα το βράδυ για φαγητό σε μια ήσυχη ταβέρνα και εκεί σημείωνα σε ειδικά τετράδια τις παρατηρήσεις μου, τις εντυπώσεις μου και τις σκέψεις μου. Για να ξεφύγω από τη δραματουργία της κατάστασης που έζησα με αυτούς τους ασθενείς, ήθελα να αφηγηθώ για τη καθημερινή ζωή και για εύθυμες περιπέτειες.

Μία μέρα σε μία ταβέρνα με φίλους έλεγα κάποια από τα ανέκδοτά μου και μια φίλη ιστορικός μου είπε τότε, γιατί δεν τα γράφεις. Από εκεί και πέρα άρχισα να σκαλίζω τη μνήμη μου με τη βοήθεια των πολλών σημειώσεων μου. Η λίστα είναι εδώ. Ιστορικώς φταίει αυτή η λίστα για αυτό. Στρέφοντας το βλέμμα μου προς τα έξω ανακαλύπτοντας την Ελλάδα οδηγούμαι σε ένα εσωτερικό ταξίδι. Αυτά τα κείμενα είναι η το αποτέλεσμα μίας απίθανης συνάντησης μισού αιώνα με μια φωτεινή και πονεμένη Ελλάδα.

Στα κείμενα μου μιλάω παραδείγματος χάρη μου για τη γιαγιά Κατερίνα, αλλά θα μπορούσα να έχω μιλήσει για όλους τους άλλους που αποτελούσαν αυτή την κοινότητα που ζούσε στη σκιά της ζωής, γιατί ήταν θύμα μιας αρρώστιας και της απόρριψης. Γνώρισα εκεί ανθρώπους ανάπηρους, νέους που είχαν ήδη κατακτήσει μία μεγάλη σοφία. Είχαν μια ζωή διαλυμένη με μια βάρβαρη μοίρα, αλλά ωστόσο παρέμειναν όρθιοι.

Δεν είχαν τίποτα από τη ζωή αλλά πήραν τα πάντα από τη ζωή. Έμαθα γιατί υπέφερα, μου έλεγαν συχνά. Μου έθεσαν αυτή τη σοφία, μου δίδαξαν την ουσία. Ήταν το θεμελιώδες πανεπιστήμιο. Αυτά τα πολλά χρόνια που φρόντισα τα δόντια τους, χαρίζοντάς τους ένα χαμόγελο, συνάντησα άρχοντες. Όταν σκέφτομαι όλους τους πεθαμένους ασθενείς μου, λέω στον εαυτό μου, σώθηκε το λαδάκι τους, αλλά δεν έσβησε το φως τους. Με το θάρρος τους, με την πίστη τους, την μακροθυμία τους, αυτοί οι άνθρωποι δικαιώνουν τον κόσμο.

Όταν μιλάω για μακροθυμία, σκέφτομαι τον πρώτο μου ασθενή Επαμεινώνδα Ρεμουντάκη που έλεγε: Θυμάμαι όλους που μας πίκραναν. Που μας καταμαρτύρησαν άδικα. Τους συγχωρώ ειλικρινά. Γνωρίζετε βέβαια την Χαρούλα Αλεξίου που τραγουδάει, Δωσ΄ μου ένα δρόμο να περπατήσω τα πάθη μου. Η Ελλάδα μου τον έδωσε αυτό το δρόμο.

Ευχαριστώ].

Η εκδήλωση έκλεισε με το τραγούδι «Γελαστό παιδί» από κλιμάκιο του δημοτικού Ωδείου με επικεφαλής τον διευθυντή του και τενόρο Σταμάτη Μπερή, και στη συνέχεια με την προβολή του συγκλονιστικού ντοκιμαντέρ «Η τάξη-L’Ordre» (44’, 1973) του Jean-Daniel Pollet σε σενάριο Maurice Born, γυρισμένο στην έρημη από ασθενείς Σπιναλόγκα και στην Αγία Βαρβάρα, τόπο του νέου ιδιότυπου εγκλεισμού για τους αποθεραπευμένους, αλλά βαριά στιγματισμένους, χανσενικούς των κατοπινών χρόνων.