Λάμπρος Μίχος στο airetos gr: Τα πολλά πρόθυμα ΝΑΙ βλάπτουν την υγεία της Αυτοδιοίκησης

Στον απόηχο του φετινού Τακτικού Συνεδρίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και του όποιου διαλόγου που αναπτύχθηκε σε αυτό προκύπτουν ορισμένες κρίσιμες διαπιστώσεις για το παρόν και την προοπτική της Αυτοδιοίκησης.

Η αφετηρία δεν μπορεί να είναι άλλη από τον ρόλο και την αποστολή της αυτοδιοίκησης σε ένα σύγχρονο, δημοκρατικό και αποτελεσματικό κράτος. Ο ρόλος αυτός δεν είναι στο περιθώριο ούτε είναι συμπληρωματικός και μάλιστα διαρκώς συρρικνωμένος. Αντίθετα σε ένα τέτοιο κράτος η θέση της Αυτοδιοίκησης είναι στο επίκεντρο γιατί ως βάση στην πυραμίδα της πολυεπίπεδης δημοκρατικής διακυβέρνησης  η πρωτοβάθμια εν προκειμένω τοπική αυτοδιοίκηση γίνεται πεδίο άσκησης κρίσιμων εκτελεστικών αρμοδιοτήτων σε όλο το φάσμα των δημοσίων πολιτικών ως το επίπεδο πλησιέστερα στον πολίτη και με βάση την αρχή της εγγύτητας και της επικουρικότητας όπως καταστρώνεται στον Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας.

Σε αυτό το κράτος η κεντρική Κυβέρνηση και το πραγματικό επιτελικό κράτος ή κράτος «στρατηγείο» έχει την ευθύνη διαμόρφωσης ή εξειδίκευσης των δημοσίων πολιτικών που ως επί το πλείστο αντιστοιχούν στις δημόσιες ευρωπαϊκές πολιτικές, και χαράζει τις γενικές κατευθύνσεις. Οι Περιφέρειες και οι Δήμοι στο πλαίσιο και των εξουσιών που τους αναγνωρίζει το Σύνταγμα και ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Τοπικής Αυτονομίας μπορούν και πρέπει να γίνουν υποδοχείς της αποκεντρωμένης εξουσίας αλλά και βασικοί αρμοί ενός νέου σύγχρονου συστήματος δημοκρατικού προγραμματισμού. Αυτό είναι το μείζον θεσμικό διακύβευμα.

Βέβαια προϋπόθεση για να διεκδικήσει και εν συνεχεία να ασκήσει τον ρόλο της σε ένα νέο κράτος δημοκρατικής αποκέντρωσης η Αυτοδιοίκηση, είναι, οι αιρετοί  να ενστερνιστούν, να διεκδικήσουν, να πιστέψουν και να προετοιμαστούν για να φέρουν σε πέρας αυτή την υψηλή αποστολή. Σήμερα δυστυχώς επικρατεί η Αυτοδιοίκηση των χαμηλών προσδοκιών, η εγκατάλειψη των μεγάλων θεσμικών αιτημάτων και η περιχαράκωση σε μικρές και μικρόπνοες διεκδικήσεις δευτερεύουσας σημασίας θεσμικών θεμάτων, οικονομικές και επιχειρησιακές διευκολύνσεις που επιδιώκονται με καλές δημόσιες σχέσεις στους διαδρόμους των υπουργείων όπου προστρέχουν ως επαίτες και αναπόφευκτα ως πρόθυμοι σε θυμιάματα προς τους Υπουργούς ή ακόμη και τους Γενικούς Γραμματείς όταν ικανοποιούν τα μονομερή αιτήματά τους. Κανένας λόγος για την διεκδίκηση της Ισχυρής Αυτοδιοίκησης και πλήρης αποστροφή προς το ευρωπαϊκό αυτοδιοίκητο κεκτημένο.

Στον αντίποδα της πρόθυμης αλλά και σκυφτής Αυτοδιοίκησης, η Αυτοδιοίκηση που διεκδικεί ακόμη και στα ζητήματα της καθημερινότηταςνέα πεδία δράσης, που ανοίγει δρόμους στην τοπική κοινωνία και κυρίως αγωνίζεται για την διασφάλιση της ανθεκτικότητας των πόλεων και των υποδομών τους. Εκεί όμως αναδεικνύεται και μία άλλη κρίσιμη παράμετρος. Δεν έχουν όλοι οι πολίτες τη δυνατότητα να έχουν ένα βασικό επίπεδο στην ποιότητα των υπηρεσιών τους, το οποίο διαρκώς να αναπτύσσεται, γιατί δεν έχουν οι Δήμοι τις ίδιες δυνατότητες παροχής  υπηρεσιών που να φθάνουν αυτό το βασικό ποιοτικό επίπεδο. Καταρχάς οι πόροι που είναι στην διάθεσή τους δεν επιτρέπουν την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών σε ένα ενιαίο κρίσιμο επίπεδο  καθώς δεν κατανέμονται με αντίστοιχα κριτήρια, αλλά αντιθέτως παρέχονται με βάση τον πληθυσμό ανεξάρτητα εάν υπάρχουν και Δήμοι διαθέτουν και άλλες πηγές εσόδων ή ικανή δημοτική περιουσία. Έτσι ξεκινούν από διαφορετική αφετηρία. Αυτό έχει συνέπειες στην ικανότητα απόκτησης επαρκούς προσωπικού, εξοπλισμού και λοιπών μέσων έτσι ώστε να παρέχουν ίσης αξίας υπηρεσίες με άλλους δήμους.

Η λειτουργική ανάπτυξη της Αυτοδιοίκησης, δηλαδή η εξασφάλιση σε όλους τους Δήμους, πέραν των θεσμικών και των λειτουργικών, μέσων για να παράσχουν ποιοτικές υπηρεσίες, είναι ένα ακόμη κρίσιμο πεδίο διεκδίκησης για την Αυτοδιοίκηση που προσδοκά να γίνει η εστία της αποκέντρωσης εξουσιών στο πλαίσιο της πολυεπίπεδης δημοκρατικής  διακυβέρνησης.

Εντέλει η «επανεκκίνηση» που ήταν το σύνθημα του Συνεδρίου χωρίς να γίνεται αφετηρία ενός νέου δυναμικού  αυτοδιοικητικού κινήματος που διεκδικεί την ουσιαστική δημοκρατική αποκέντρωση και την πολυεπίπεδη δημοκρατική διακυβέρνηση είναι «πουκάμισο αδειανό» που καταλήγει στην πεπατημένη της στασιμότητας.

πηγή: airetos.gr