ΜΑΡΙΝΑ ΓΩΝΙΩΤΑΚΗ: ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Μία από τις σοβαρότερες κριτικές που αναπτύσσεται γύρω από τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η έλλειψη δημοκρατίας και η προώθηση συμφερόντων υποτίθεται των λαών, που την απαρτίζουν, χωρίς όμως να είναι υπόλογη σε αυτούς. Επιπλέον, οι πολίτες έχουν περιορισμένη πρόσβαση στο να μπορούν επέμβουν στη λειτουργία των ευρωπαϊκών οργάνων. Το δημοκρατικό έλλειμμα σχετίζεται τόσο με την αποτυχία της Ευρώπης να αναπτύξει στους πολίτες της μία κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα, όσο και με την περιορισμένη έως ανύπαρκτη διαδικασία παραγωγής πολιτικής σε κοινοτικό πλαίσιο. Οι Ευρωπαίοι πολίτες δικαίως αναρωτιούνται, για ποια συμφέροντα και για ποιου όφελος τελικά λειτουργεί η Ένωση.

Η λαϊκή βούληση έχει αποκλειστεί από τα ευρωπαϊκά όργανα, που ασκούν την εξουσία και περιορίζεται στην εκλογή των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επιπλέον, αυτά τα όργανα δεν λογοδοτούν για τις πολιτικές τους στους λαούς της Ευρώπης, καταλύοντας τη δημοκρατική έννοια. Το Συμβούλιο των Υπουργών δεν επιτρέπει την παρακολούθηση των συνεδριάσεων, με αποτέλεσμα να υπάρχει άγνοια, για τον τρόπο με τον οποίο παίρνονται οι αποφάσεις, σε κεραία ζητήματα, όπως αυτά της εξωτερικής πολιτικής, όπου δε συμβουλεύεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η όποια απόφαση μπορεί να ληφθεί από τους ευρωβουλευτές, μπορεί να αγνοηθεί από το Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικού. Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αδυνατεί να ασκήσει έλεγχο στο εκτελεστικό όργανο της Ένωσης , την Επιτροπή.

Βάσει αυτών, η έλλειψη δημοκρατικότητας πιστεύεται ότι οφείλεται στις αδυναμίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το Κοινοβούλιο έχει λιγότερες αρμοδιότητες από τα αντίστοιχα εθνικά. Το ότι είναι το μοναδικό εκλεγμένο όργανο από τον ευρωπαϊκό λαό, δυσχεραίνει τη θέση του, καθώς αδυνατεί να καταστήσει υπόλογα σε αυτό, τα εκτελεστικά όργανα της Ένωσης. Εκτός αυτού, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν παίρνει μια ξεκάθαρη λαϊκή εντολή για μια συγκεκριμένη πολιτική. Οι δε πολίτες αγνοούν τη δράση και το ρόλο του Κοινοβουλίου, δίνοντας μια πενιχρή υποστήριξη και εμποδίζοντας την ανάπτυξη ενός μηχανισμού (εντός του Κοινοβουλίου) για έλεγχο και διεύρυνσης του ρόλου του.

Οι πολίτες της Ευρώπης έχουν απομακρυνθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς τα ποσοστά των ευρωεκλογών είναι πτωτικά. Αυτό το γεγονός αποδεικνύει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τους βουλευτές του, δεν έχουν ενταχθεί στην πολιτική συνείδηση του Ευρωπαίου πολίτη. Επίσης, ο ρόλος του Κοινοβουλίου είναι υποδεέστερος από αυτό των εθνικών κοινοβουλίων. Δεν έχει αποκτήσει διαμεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στον πολίτη και τα εκτελεστικά ευρωπαϊκά όργανα, προκειμένου να προωθήσει τα αιτήματα των πολιτών. Για τους πολίτες το Κοινοβούλιο είναι ένας άλλος απόμακρος ευρωπαϊκός θεσμός, που αδυνατεί να αξιοποιήσει τις δυνατότητες του, για να ισχυροποιηθεί και να εκπροσωπήσει τον πολίτη. Επίσης, ένας μεγάλος όγκος θεμάτων, που διαχειριζόντουσαν τα εθνικά κοινοβούλια, πέρασε στα κοινοτικά όργανα, με αποτέλεσμα την έλλειψη δημοκρατικότητας και σε εθνικό επίπεδο, όπως η νομισματική πολιτική. Οι νομοθετικές εξουσίες που πέρασαν από το εθνικό επίπεδο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν δημιούργησαν τους κατάλληλους μηχανισμούς αρμοδιοτήτων από το ίδιο το όργανο, με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του μηχανισμού λογοδοσίας.

Μαρίνα Γωνιωτάκη