Αργυρώ Βουτσά: Ο βίος των Αγίων Αναργύρων

«Σαράντα μέρες κρατάει η γιορτή» και προς το παρόν θα εκμεταλλευτώ την ρήση, αφήνοντας να την ερευνήσω άλλη φορά. Με αφορμή τον εκκλησιασμό του Δημάρχου μας κ. Λάμπρου Μίχου στο ιστορικό εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, εντός του Νοσοκομείου «Αγία Βαβράρα» -Λοιμωδών για εμάς του παλιούς κατοίκους- και μιας και έχω την ευλογία να φέρω το όνομά τους, θα κάνω μια αναφορά στον βίο των Αγίων και θα προσπαθήσω να ξεμπερδέψω το κουβάρι με τα ζεύγη των Αγίων που τιμά η Εκκλησία μας. Σε μια επόμενη ευκαιρία, θα ασχοληθούμε με το ίδιο το εκκλησάκι και την ιστορία του.

Κατ’ αρχήν να εξηγήσω ότι, Ανάργυροι ονομάστηκαν γιατί παρείχαν τις υπηρεσίες τους ως γιατροί άνευ αμοιβής ‘ δηλαδή, γιάτρευαν τους συνανθρώπους τους χωρίς να πληρώνονται -ανεξάρτητα αν οι ωφελούμενοι είχαν ή όχι δυνατότητα να πληρώσουν για τις υπηρεσίες που δέχονταν. Αφού λοιπόν οι δοσοληψίες της εποχής γίνονταν με αργύρια (τριάκοντα, λιγότερα ή περισσότερα) και οι ενάρετοι δεν τα αποδέχονταν, γίνονταν Αν-άργυροι.

Τρία ζεύγη με το όνομα Κοσμάς και Δαμιανός, Άγιοι Ανάργυροι ιατροί απαντώνται στο εορτολόγιο της Εκκλησία μας. Ημερολογιακά, συναντάμε το πρώτο ζευγάρι να τιμάται την 1η Ιουλίου και αφορά τον Κοσμά και τον Δαμιανό με καταγωγή από την Ρώμη, που γιάτρευαν δωρεάν -όπως προείπαμε, κήρυτταν τον λόγο του Θεού και μαρτύρησαν δια λιθοβολισμού το 284 μ.Χ. Αυτοί οι άγιοι θεωρούνται προστάτες των ιατρών και των φαρμακοποιών.

Συνεχίζοντας το ξεφύλλισμα του ημερολογίου, σταματάμε στις 17 Οκτώβρη για να τιμήσουμε τους 5 υιούς της Θεοδότης. Ο Κοσμάς, ο Δαμιανός, ο Λεόντιος, ο Άνθιμος και ο Ευτρόπιος -άπαντες ιατροί, τιμώνται μαζί με πλήθος άλλων αγίων αυτήν την ημέρα κάθε χρονιάς. Την ίδια την Θεοδότη τιμά η Εκκλησία μας στις 2 Ιανουαρίου.

Λίγες μέρες αργότερα -συγκεκριμένα την 1η του Νοέμβρη, τιμώνται οι δίδυμοι Κοσμάς και Δαμιανός, με καταγωγή από την Μικρά Ασία -συγκεκριμένα την Κιλικία, ενώ κάποιοι τους θέλουν να έχουν καταγωγή από Συρία. Οφείλουμε να λάβουμε υπόψιν μας τα γεωπολιτικά σύνορα του 4ου μ.Χ. αιώνα και να καταλάβουμε ότι και οι δύο πλευρές έχουν δίκιο. Οι νότιες περιοχές της τότε Κιλικίας θα μπορούσαν να είναι οι βόρειες περιοχές της τότε Συρίας μιας και το σημαντικό είναι ότι και οι δύο περιοχές αποτελούσαν επαρχίες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τω καιρώ εκείνω, στην εποχή του Διοκλητιανού, ο Ρωμαίος Διοικητής Λυσίας δοκιμάζει την αφοσίωσή Τους καλώντας τους να θυσιάσουν δημόσια στο ρωμαϊκό Πάνθεον, εκείνοι αρνούνται και αποκεφαλίζονται.

Να σημειώσουμε εδώ ότι, τους Άγιους Κοσμά και Δαμιανό – Ανάργυρους τιμά και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, και οι Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες καθώς και οι Ανατολικές Χριστιανικές Εκκλησίες. Το ποιούς ακριβώς, είναι ένα πρόβλημα.

Όπως πρόβλημα είναι <ποιοί ακριβώς πραγματοποίησαν την πρώτη μεταμόσχευση ποδιού πριν 1.700 χρόνια περίπου>. Αρχεία αναφέρουν ότι τον 4ο μ.Χ. αιώνα, οι Άγιοι Ανάργυροι μεταμοσχεύουν στο πόδι ασθενούς με γάγγραινα το πόδι ενός Άραβα που μόλις είχε πεθάνει. Το «Μαύρο Πόδι» αποθανατίζουν ζωγράφοι σε όλες τις εποχές, και πάνω από 1.500 έργα κοσμούν μουσεία και εκκλησίες κυρίως της Δύσης -για παράδειγμα στο Λούβρο, στην Φλωρεντία, στην Πινακοθήκη του Μονάχου. Όμως, το θαύμα του Μαύρου Ποδιού μπορούμε να συναντήσουμε σε τοιχογραφία στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων στην Βέροια της Ημαθίας. Πιθανότατα και ο Ιουστινιανός έχει λάβει την χάρη τους, μεταξύ εκατομμυρίων άλλων, και γιαυτό 200 χρόνια μετά, αποφασίζει την Ανακομιδή των λειψάνων τους και την μεταφορά τους από την Συρία στην Κωνσταντινούπολη, σε ναό που έχτισε προς τιμήν τους (ίσως και εδώ πρέπει να επιστρέψουμε ξανά).

Τέλος, να πούμε ότι στα Συναξάρια της Εκκλησίας μας αναφέρονται άλλοι 14 άγιοι με διαφορετικά ονόματα, όλοι ιατροί που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους δωρεάν, άρα είναι και αυτοί Ανάργυροι.

Ας έχουμε την Χάρη και την Ευλογία τους!!