Γιώργος Βρεττάκος: Ένα κράτος σύγχρονο και δίκαιο, ένα κράτος που μας αξίζει
Στις συζητήσεις λίγο πριν τις εθνικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στις 21 Μαΐου σημαντική θέση καταλαμβάνουν τα επιχειρήματα σχετικά με τις απαιτούμενες αλλαγές στο κράτος, τη δημόσια διοίκηση και τους θεσμούς. Όχι τυχαία, αφού και καθημερινά οι περισσότεροι, αν όχι όλοι μας, συζητάμε όλο και συχνότερα για τις καταστάσεις που συναντάμε καθημερινά στις συναλλαγές μας με το κράτος, οι οποίες πολλές φορές μας απογοητεύουν και μας θυμώνουν.
Η φράση «βαθύ κράτος» κυριαρχεί στις σχετικές συζητήσεις, συνοψίζοντας μια σειρά από στοιχεία που καθιστούν το κράτος δυσλειτουργικό, αναποτελεσματικό, και ακόμα και μη-φιλικό για τον πολίτη: αναχρονιστικές δομές και νοοτροπίες, ανορθολογικές και αναποτελεσματικές διαδικασίες, κατεστημένες αντιλήψεις και πρακτικές, ανάμεσα σε πολλά ακόμα που οι περισσότεροι έχουμε συναντήσει.
Ο πραγματικός εκσυγχρονισμός του κράτους παραμένει ζητούμενο σήμερα, όχι μόνο επειδή είναι από τη φύση του μια μάχη διαρκείας απέναντι στα παραπάνω, αλλά και επειδή πολλές φορές αυτά που γνωρίζουμε όλοι πως είναι αναγκαία, δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν. Ή πραγματοποιούνταν με σημαντική καθυστέρηση, δίνοντας χώρο στους μηχανισμούς αδράνειας να ακυρώσουν κάθε ουσιαστική αλλαγή στην πράξη.
Ο Πρωθυπουργός και Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης δεν δίστασε πρόσφατα να αναγνωρίσει πως υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις στο κράτος και τους θεσμούς που χρειάζονται αντιμετώπιση, με σχέδιο, μεθοδικότητα και επιμονή. Δεν δίστασε να μιλήσει για σύγκρουση με το «βαθύ» και αναποτελεσματικό κράτος, με συγκεκριμένες παρεμβάσεις και θεσμικές τομές. Κάτι που αποτελεί εδώ και χρόνια των υγιών δυνάμεων της κοινωνίας, αλλά και της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών.
Στο δρόμο προς τις εκλογές, η Νέα Δημοκρατία παρουσίασε το πρόγραμμά της για την επόμενη τετραετία, με τις κύριες δεσμεύσεις της προς τους πολίτες. Κεντρική θέση δεν θα μπορούσε παρά να έχει η «Δίκαιη Ελλάδα», ως άξονας που περικλείει ένα σύνολο σημαντικών παρεμβάσεων που σχεδιάζονται για τη διακυβέρνηση, τους θεσμούς και τη δημόσια διοίκηση, για τη δικαιοσύνη και το κράτος δικαίου.
Ξεκινώντας από τη διασφάλιση της διαφάνειας και την ενίσχυση της λογοδοσίας στο δημόσιο, την εισαγωγή σαφών κριτηρίων γνώσεων και εμπειρίας στην επιλογή των διοικήσεων φορέων και οργανισμών του δημοσίου και την καθιέρωση αξιολόγησης του έργου τους, τον ανασχεδιασμό του συστήματος επιλογής προϊσταμένων, την εισαγωγή και καθιέρωση συστήματος κινήτρων και ανταμοιβών για την επίτευξη συγκεκριμένων και προσυμφωνημένων στόχων, καθώς και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων μεγάλου μέρους των δημοσίων υπαλλήλων και τη διεθνή πιστοποίηση για συγκεκριμένες θέσεις ευθύνης και κατηγορίες υπαλλήλων από ανεξάρτητο φορέα.
Συνεχίζοντας με εισαγωγή και εφαρμογή της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας σε όλο το Δημόσιο, με την θέσπιση αποκλειστικών προθεσμιών διεκπεραίωσης συγκεκριμένων κατηγοριών συναλλαγών, με την ενίσχυση των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου και πειθαρχικών διαδικασιών, και τον εξορθολογισμό και την επιτάχυνση στο σύστημα δημοσίων συμβάσεων.
Προχωρώντας σε εφαρμογή του θεσμοθετημένου πλαισίου για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση στο δημόσιο, σε ανακατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικού κράτους, αποκεντρωμένων διοικήσεων και των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης, και σε ενίσχυση της λειτουργίας των Δήμων και της ψηφιακής και πράσινης μετάβασής τους, αλλά και με εκκίνηση της διαδικασίες για μια φιλόδοξη Συνταγματική Αναθεώρηση που θα αλλάξει αναχρονιστικές διατάξεις και θα απελευθερώσει κοινωνικές δυνάμεις.
Καταλήγοντας δε σε παρεμβάσεις ψηφιοποίησης της δικαιοσύνης, και επιτάχυνσης του χρόνου απονομής και της έκδοσης αποφάσεων για εκκρεμείς υποθέσεις, αλλά και θεσμικές τομές στη γεωγραφική κατανομή, το ανθρώπινο δυναμικό και τις υποδομές των δικαστηρίων.
Φιλόδοξα όλα τα παραπάνω; Αναμφίβολα. Αλλά η φιλοδοξία της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη να αλλάζουν ριζικά το κράτος είναι εδραιωμένη σε αναλυτικό, στρατηγικό σχεδιασμό και εξειδίκευση των αναγκαίων παρεμβάσεων και πολιτικών. Τα προηγούμενα τέσσερα περίπου χρόνια, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έδειξε πως δεν διστάζει να δρομολογήσει αλλαγές μεγάλης κλίμακας στο δημόσιο, ούτε και να συγκρουστεί για την υλοποίησή τους.
Εφ’ όσον οι εθνικές εκλογές στις 21 Μαΐου και η ψήφος των πολιτών αναδείξουν ισχυρή Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη Πρωθυπουργό εκ νέου, θα ξεκινήσει μια μεγάλη, συντονισμένη και επεξεργασμένη προσπάθεια για να αλλάξει το κράτος και η δημόσια διοίκηση. Μια μεγάλη προσπάθεια απέναντι σε όλα αυτά που μας απογοητεύουν, σε αναχρονιστικές πρακτικές και αντιλήψεις, μια προσπάθεια για ένα κράτος σύγχρονο, αποτελεσματικό και δίκαιο. Το κράτος που αξίζει σε όλους εμάς, και στις επόμενες γενιές.