Δήμαρχοι με υπερεξουσίες αντίδοτο στην απλή αναλογική

Τί εἰσηγήσεις μελετᾶ ὁ Πρόεδρος τῆς ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης

Η ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ τῶν Δήμων σέ καθεστώς ἁπλῆς ἀναλογικῆς θεωρεῖται ἕνα ἀπό τά πρωταρχικῆς σημασίας προβλήματα πού θά κληθεῖ νά ἀντιμετωπίσει τήν ἐπαύριον τῆς ἐκλογικῆς νίκης τῆς ΝΔ ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης. Ὄχι μόνο γιατί οὕτως ἤ ἄλλως ὑπάρχει ἀντικειμενικό θέμα δυσκολίας διαμορφώσεως πλειοψηφιῶν στά δημοτικά συμβούλια, ἀλλά διότι ὁ ἀρχηγός τῆς ἀξιωματικῆς Ἀντιπολιτεύσεως καί Πρόεδρος τῆς ΝΔ θέλει ὡς πρωθυπουργός νά μεταβιβάσει μείζονες ἁρμοδιότητες τῆς κεντρικῆς κυβερνήσεως στούς ΟΤΑ, ὅπως γιά παράδειγμα ἡ εἴσπραξις τοῦ ΕΝΦΙΑ. Καί τοῦτο, εἰς ἀντάλλαγμα τῆς διακοπῆς τῶν ἐπιχορηγήσεων πού θά λαμβάνουν οἱ ΟΤΑ ἀπό τούς λεγομένους Κεντρικούς Αὐτοτελεῖς Πόρους. Διαλυμένοι Δῆμοι σέ κατάσταση ἀκυβερνησίας δέν θά διαθέτουν ὅμως τόν κατάλληλο εἰσπρακτικό μηχανισμό γιά τήν ἀπόδοση τοῦ ΕΝΦΙΑ στό δημόσιο ταμεῖο, καί αὐτό εἶναι κρίσιμο ζήτημα δημοσιονομικῆς πολιτικῆς, ὄχι ἁπλῶς τοπικῆς αὐτοδιοικήσεως.

Ἤδη, σέ ὅλες τίς κλειστές συσκέψεις στήν ὁδό Πειραιῶς, ἔχει γίνει κοινός τόπος ἡ βεβαία ἀκυβερνησία στήν ὁποία θά περιέλθουν οἱ Δῆμοι ἄν δέν ἐπέλθουν δραστικές ἀλλαγές στό νομοθετικό καθεστώς λειτουργίας τους. Τό παράδειγμα τοῦ δημάρχου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Ζέρβα, ὁ ὁποῖος ἐλέγχει ἑπτά δημοτικούς συμβούλους σέ σύνολο σαράντα δύο, ἀναφέρεται διαρκῶς. Προφανῶς καί ἡ πρώτη συμβολική ἐπιλογή τῆς ΝΔ θά εἶναι ἡ κατάργησις τῆς ἁπλῆς ἀναλογικῆς διά νόμου, ἀλλά αὐτό εἶναι δῶρον ἄδωρον. Θά ἰσχύσει ἀπό τίς ἑπόμενες ἐκλογές. Μέχρι τότε; Πρός ἀντιμετώπισιν τοῦ ζητήματος ὁ κ. Μητσοτάκης –ὅπως πληροφορεῖται ἡ «Ἑστία»– θά ἐξετάσει εἰσηγήσεις, καί εὑρίσκεται σέ διάλογο μέ τήν ΚΕΔΕ, προκειμένου νά ἐπαναπροσδιορισθοῦν οἱ ἁρμοδιότητες τῶν δημοτικῶν συμβουλίων. Αὐτά μέν ἀποφασίζουν μέ κυρίαρχο τρόπο γιά ζητήματα τοπικῆς σημασίας, βάσει καί τοῦ ἄρθρου 103 τοῦ Συντάγματος, ὡστόσο τό εὖρος τῶν ἁρμοδιοτήτων τους καθορίζεται ἀπό τήν κεντρική κυβέρνηση διά νόμου. Ἡ ἀφαίρεσις ἁρμοδιοτήτων ἀπό τά δημοτικά συμβούλια καί ἡ ἀνάθεσίς τους στούς δημάρχους, οἱ ὁποῖοι σταδιακῶς θά ἀποκτήσουν ὑπερεξουσίες ὥστε νά καταστεῖ κάθε Δῆμος κυβερνήσιμος, ἀποτελοῦν θέματα πού ἀπασχολοῦν τό ἐπιτελεῖο Μητσοτάκη.

Συμφώνως πρός πληροφορίες τῆς «Ἑστίας», ὁ τομεάρχης Μάκης Βορίδης εἰσηγεῖται ὅμως ζητήματα ποῦ εἰσάγονται πρός ψήφισιν στά δημοτικά συμβούλια συνοδευόμενα ἀπό εἰσηγήσεις τῶν ἁρμοδίων ὑπηρεσιῶν, ὅπως λόγου χάριν οἱ μελέτες περιβαλλοντικῶν ἐπιπτώσεων γιά ἐπενδύσεις, ἤ οἱ ἄδειες καταστημάτων ὑγειονομικοῦ ἐνδιαφέροντος νά μήν χρειάζονται ἔγκριση ἀπό τό δημοτικό συμβούλιο ἀλλά ἐπικύρωση ἀπό κάθε δήμαρχο. Εἰδικό θέμα ἀποτελεῖ ἡ ἔγκρισις τοῦ προϋπολογισμοῦ πού ἀποτελεῖ τόν ὁρισμό τῆς τοπικῆς ὑποθέσεως κατά τό Σύνταγμα. Τί πρέπει ὅμως νά γίνεται ἄν λόγω ἀσυμφωνίας τῶν δημοτικῶν παρατάξεων ὁ προϋπολογισμός δέν ἐγκρίνεται γιά μῆνες; Θά μένουν οἱ Δῆμοι ἀκυβέρνητοι; Οἱ ὑπάλληλοι καί οἱ προμηθευτές ἀπλήρωτοι; Ἤ πρέπει νά βρεθεῖ φόρμουλα παρακάμψεως τοῦ δημοτικοῦ συμβουλίου μέσω τοῦ δημάρχου καί τῆς Οἰκονομικῆς Ἐπιτροπῆς ἄν τό σῶμα ὁδηγεῖ σέ ναυάγιο τόν Δῆμο πού ὑπηρετεῖ; Μεῖζον θέμα.

Τί θά συμβεῖ ἐπίσης ἄν ὁ δήμαρχος πού ἐξελέγη μέ αὐξημένη νομιμοποίηση καί ποσοστά ἄνω τοῦ 60% θεωρεί ὅτι ἡ καθαριότης πρέπει νά ἀποδοθεῖ σέ ἰδιῶτες, ἀλλά τό δημοτικό συμβούλιο πού δέν θά ἔχει τήν ἴδια νομιμοποίηση τοῦ τό ἀρνεῖται; Προφανῶς καί δέν πρόκειται γιά εὔκολες ἀποφάσεις. Προφανῶς καί οἱ περιπτώσεις ἐκχωρήσεως ἁρμοδιοτήτων πού ἀναφέραμε ἐνδεικτικῶς μπορεῖ νά υἱοθετηθοῦν, μπορεῖ καί νά μήν υἱοθετηθοῦν. Θά κριθοῦν κατά περίπτωσιν. Ὡστόσο ἡ κεντρική κατεύθυνσις πού ὑπάρχει στήν ΝΔ εἶναι χωρίς ἀμφιβολία αὐτή: οἱ δήμαρχοι πρέπει νά ἀποκτήσουν ἐξουσίες καί ὑπερεξουσίες γιά νά καταφέρουν νά διοικήσουν τούς Δήμους σέ συνθῆκες ἁπλῆς καί ἀνόθευτης ἀναλογικῆς. Στό μέτρο πού εἶναι μάλιστα εἰλημμένη ἀπόφασις τῆς ΝΔ ἡ ἀποκέντρωσις ἁρμοδιοτήτων τοῦ κεντρικοῦ κράτους καί ἡ ἀνάθεσις στούς Δήμους ἁρμοδιοτήτων τοῦ σκληροῦ πυρῆνος τοῦ κράτους ὄπως ἡ φορολογία (ΕΝΦΙΑ), ἡ Παιδεία (διοίκησις τοπικῶν σχολικῶν μονάδων) κ.ἄ., τότε ἡ νομοθετική παρέμβασις ὑπέρ τῆς ἐνισχύσεως τῶν ἐξουσιῶν τῶν δημάρχων εἶναι μονόδρομος.