Σαν σήμερα: Δύο χρόνια χωρίς τον σπουδαίο Μίκη Θεοδωράκη

Δείτε τα σημαντικότερα γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα, στην Ελλάδα και στον κόσμο

Γεγονότα
31 π.Χ. : Λαμβάνει χώρα η Ναυμαχία του Ακτίου, μεταξύ του Οκταβιανού και της συμμαχίας Μάρκου Αντωνίου και Κλεοπάτρας. Ο Οκταβιανός αναδεικνύεται νικητής και λίγο αργότερα αναλαμβάνει αυτοκράτορας της Ρώμης.

1822: Έπειτα από συμφωνία με τον Κεσέρ Αχμέτ πασά, οι Σουλιώτες εγκαταλείπουν τον τόπο τους από το λιμάνι της Σπλάντζας, για να εγκατασταθούν πρόσφυγες στα Επτάνησα. Από εκεί, παρά την απαγόρευση των αγγλικών αρχών, θα διαφύγουν αργότερα στα διάφορα μέτωπα της νοτίου Ελλάδος, για να πολεμήσουν υπό την αρχηγία δικών τους ή άλλων οπλαρχηγών.

1843: H πτωχευμένη Ελλάδα αναγκάζεται να υπογράψει το «μνημόνιο», που συντάσσουν οι τρεις πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων για τα οικονομικά του κράτους. Την επόμενη ημέρα θα ξεσπάσει η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου.

1945: Λήγει και επισήμως ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, με την παράδοση της Ιαπωνίας. Η επίσημη τελετή λαμβάνει χώρα επί του πολεμικού πλοίου «Μιζούρι» στ’ ανοιχτά του κόλπου του Τόκιο.

1958: Διεξάγεται η Μάχη στον Αχυρώνα, στο Λιόπετρι Αμμοχώστου, η φονικότερη από την έναρξη δράσης της ΕΟΚΑ για την απελευθέρωση της Κύπρου. Τέσσερις άνδρες της ΕΟΚΑ (Φώτης Πίττας, Ανδρέας Κάρυος, Ηλίας Παπακυριακού και Χρίστος Σαμάρας) πέφτουν ηρωικά μαχόμενοι, ενώ σκοτώνονται και τραυματίζονται αρκετοί βρετανοί στρατιώτες.

1966: Ο Χρήστος Παπανικολάου κατακτά το αργυρό μετάλλιο στο επί κοντώ στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου της Βουδαπέστης με 5,05 μ. πίσω από τον Ανατολικογερμανό Βόλφγκανγκ Νορντβινγκ (5,10 μ.), μεγάλο αντίπαλό του σε όλες τις μεταξύ τους αναμετρήσεις.

1997: Σφοδρή επίθεση κατά των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών εξαπολύει ο Πρόεδρος της Βουλής, Απόστολος Κακλαμάνης. Φωτογραφίζοντας τα δύο μεγαλύτερα τηλεοπτικά κανάλια, λέει ότι «το ένα άρπαξε τα λεφτά από τον κοσμάκη στη Σοφοκλέους και το άλλο ετοιμαζόταν να κάνει το ίδιο». Ακόμα, επισημαίνει ότι «καμία κυβέρνηση δεν τολμάει να τα βάλει με αυτό το συρφετό».

Γεννήσεις
1878: Ίων Δραγούμης, έλληνας πολιτικός και διπλωμάτης, από τους βασικούς εκφραστές του ελληνικού εθνικισμού και της «Μεγάλης Ιδέας». (Θαν. 31/7/1920)

1883: Ρούντολφ Βάιγκλ, πολωνός γιατρός και ανοσολόγος, ο οποίος παρασκεύασε το πρώτο αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του επιδημικού τύφου – μια από τις παλαιότερες και πιο μολυσματικές ασθένειες της ανθρωπότητας. (Θαν. 11/8/1957)

1901: Ανδρέας Εμπειρίκος, έλληνας σουρεαλιστής ποιητής και ψυχαναλυτής. (Θαν. 3/8/1975)

Θάνατοι
1877: Κωνσταντίνος Κανάρης, ηγετική μορφή της Ελληνικής Επανάστασης, ναύαρχος και πρωθυπουργός. (Γεν. 1793)

1973: Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, βρετανός συγγραφέας. («Χόμπιτ», «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών») (Γεν. 3/1/1892)

1984: Μάνος Κατράκης, έλληνας ηθοποιός. (Γεν. 14/8/1908)

2021: Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών ο σπουδαίος συνθέτης, πολιτικός και συγγραφέας Μίκης Θεοδωράκης

Ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε σπουδαίος συνθέτης, πολιτικός και συγγραφέας· από τις σημαντικότερες και πιο πολυσυζητημένες προσωπικότητες της νεότερης Ελλάδας.

Ο Μιχαήλ (Μίκης) Θεοδωράκης γεννήθηκε στη Χίο στις 29 Ιουλίου 1925, από πατέρα Κρητικό και μητέρα Μικρασιάτισσα. Λόγω της επαγγελματικής ιδιότητας του πατέρα του (ανώτερος δημόσιος υπάλληλος) πέρασε τα παιδικά του χρόνια μετακινούμενος σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας: Μυτιλήνη (1925-1928), Σύρο και Αθήνα (1929), Ιωάννινα (1930-1932) Αργοστόλι (1933-1936), Πάτρα (1937-1938), Πύργο (1938-1939) και Τρίπολη (1939-1943).

Οι πρώτες συνθέσεις και τα πρώτα ποιήματα

Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε ανακαλύψει την αγάπη του για τη μουσική κι έγραψε τις πρώτες του συνθέσεις, ενώ το 1942 εξέδωσε τα πρώτα του ποιήματα, με το ψευδώνυμο Ντίνος Μάης. Το 1943 εγκαθίσταται οριστικά στην Αθήνα και συνεχίζει τις μουσικές του σπουδές, με δάσκαλο τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Παράλληλα, αναπτύσσει αντιστασιακή δράση, μέσα από τις τάξεις της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ. Θα συλληφθεί από τους Ιταλούς και στη φυλακή θα γνωρίσει το έργο του Μαρξ.
Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949) θα εξοριστεί πρώτα στην Ικαρία και στη συνέχεια στη Μακρόνησο. Οι πολιτικές του διώξεις δεν ανακόπτουν το δημιουργικό του έργο. Συνθέτει έργα «κλασσικής» μουσικής και στις 5 Μαρτίου 1950 παρουσιάζεται στο θέατρο «Ορφέας» της Αθήνας το πρώτο του έργο, «Πανηγύρι της Ασή-Γωνιάς» (1946), από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με μαέστρο τον δάσκαλό του Φιλοκτήτη Οικονομίδη.

Το 1953 θα νυμφευθεί τη γιατρό Μυρτώ Αλτίνογλου (το ζευγάρι απέκτησε δύο παιδιά, τον Γιώργο και τη Μαργαρίτα) και θα συνεχίσει τις μουσικές του σπουδές στο Παρίσι, με δασκάλους τον Ολιβιέ Μεσιάν και τον Εζέν Μπιγκό. Συνεχίζει να συνθέτει και το 1959 του απονέμεται το βραβείο «Κόπλεϋ» για τον καλύτερο Ευρωπαίο συνθέτη της χρονιάς.

Η μελοποίηση του «Επιτάφιου» του Γιάννη Ρίτσου

Ένα βράδυ του 1958, ενώ περιμένει τη γυναίκα του στο αυτοκίνητο, διαβάζει τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου κι επί τόπου μελοποιεί τα πρώτα οκτώ ποιήματα. Το 1960 θα ηχογραφηθούν για πρώτη φορά με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση. Είναι η εποχή, που ο Θεοδωράκης περνάει στο χώρο του τραγουδιού και «παντρεύει» τους λαϊκούς ρυθμούς, τα λαϊκά όργανα, τους λαϊκούς τραγουδιστές και την ποίηση των κορυφαίων εκπροσώπων της γενιάς του ’30 (Σεφέρης, Ελύτης, Ρίτσος κ.ά.).
Από τα έργα του εκείνης της περιόδου ξεχωρίζουν τα: «Αρχιπέλαγος», «Πολιτεία Α’ και Β’», «Επιφάνεια», «Μαουτχάουζεν», «Άξιον Εστί». Επίσης, θα γράψει μουσική για την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Ζορμπάς» (1964) και για δύο θεατρικές παραστάσεις που σημάδεψαν τη δεκαετία του ’60, τη «Μαγική Πόλη» και τη «Η γειτονιά των Αγγέλων». Το 1963, μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, ιδρύεται η «Νεολαία Λαμπράκη», της οποίας εκλέγεται Πρόεδρος. Την ίδια εποχή εκλέγεται βουλευτής της ΕΔΑ.

Με την επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967 θα αρχίσει ένας νέος κύκλος διώξεων και εξοριών για τον συνθέτη, που θα τελειώσει το 1970 με την αμνηστία που θα του χορηγηθεί, ύστερα από διεθνή κατακραυγή και προσπάθειες προσωπικοτήτων, όπως ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς, ο Λέοναρντ Μπερνστάιν, ο Χάρι Μπελαφόντε, ο Άρθουρ Μίλερ και ο Χανς Άισλερ. Θα φύγει στο εξωτερικό και θα δώσει δεκάδες συναυλίες εναντίον των συνταγματαρχών, που θα τον κάνουν παντού γνωστό ως σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα.

Σύμβολο για τους αγωνιστές ενάντια σε ολοκληρωτικά καθεστώτα

Την περίοδο της Μεταπολίτευσης θα γνωρίσει ευρεία αποδοχή και η μουσική του, που θα ακουστεί πάλι ελεύθερα. Θα γίνει σημείο αναφοράς μιας νέας περιόδου για την Ελλάδα και ταυτόχρονα θα παραμείνει σύμβολο για τους αγωνιστές πολλών χωρών ενάντια σε ολοκληρωτικά καθεστώτα. Πολλά από τα έργα που έγραψε κατά τη διάρκεια της επταετίας θα εκδοθούν τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης («Ο ήλιος και ο χρόνος», «Τα Λαϊκά», «Τα τραγούδια του Ανδρέα», «Λιανοτράγουδα», «Κάντο Χενεράλ», «Επιφάνεια Αβέρωφ» και πολλά άλλα), ενώ σταδιακά θα αρχίσει η ηχογράφηση και η έκδοση των συμφωνικών του έργων.
Ο Μίκης Θεοδωράκης ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης. Έθεσε το περίφημο δίλημμα «Καραμανλής ή τανκς», εκλέχθηκε βουλευτής (2 φορές με το ΚΚΕ και δύο φορές με τη Νέα Δημοκρατία) κι έγινε υπουργός στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Παράλληλα, ξεκίνησε με τον τούρκο μουσικό Ζουλφί Λιβανελί μία προσπάθεια προσέγγισης ανάμεσα στους λαούς της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Στην εξηντάχρονη καριέρα του έγραψε πάνω από 1.000 τραγούδια, πολλά συμφωνικά έργα, καντάτες και ορατόρια, μουσική για δεκάδες θεατρικά έργα και τραγωδίες, όπερες και μουσική για τον κινηματογράφο.