Η Εκκλησία την 29η Αυγούστου εορτάζει την αποτομή της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου, γιατί, παρόλο που ως γεγονός το μαρτύριο του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή -όπως και κάθε Μάρτυρα- είναι αιτία πόνου και δακρύων, αυτό είναι μυστήριο που τελειοποιεί τον άνθρωπο και τον εισάγει δοξασμένο μέσα στην βασιλεία του εν Τριάδι Θεού.
Ο Τίμιος Πρόδρομος, λοιπόν, είναι ο υιός του Προφήτη και Αρχιερέα Ζαχαρία και της Αγίας Ελισάβετ. Προέρχεται από τη φυλή του αρχιερέα Ααρών και από την πατριά του Δαυίδ. Ακόμη, μέσα από το λεγόμενο πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου του Αδελφοθέου μαθαίνουμε ότι ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής είναι συγγενής με τον Κύριο μας Ιησού Χριστό, αφού η Υπεραγία Θεοτόκος και η μητέρα του Ελισάβετ είναι εξαδέλφες.
Η Αγία Ελισάβετ, λοιπόν, για χρόνια πολλά δεν μπορούσε να τεκτοποιήσει, γιατί ήταν στείρα. Η Χάρη του Θεού, όμως, την αξίωσε, αν και σε βαθύ γήρας, να συλλάβει και να γεννήσει τον Άγιο Ιωάννη. Σύμφωνα με την διήγηση της Καινής Διαθήκης (Λουκά 1, 5-25 και 57-80) κατά την ημέρα της εορτής του Εξιλασμού ο Προφήτης Ζαχαρίας, που ήταν ο εφημερεύων Αρχιερέας, εισήλθε στο Ναό με σκοπό να προσφέρει θυμίαμα. Εκεί εμφανίσθηκε, στα δεξιά του θυσιαστηρίου, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ.
Ο Αρχάγγελος διεμήνυσε στο Ζαχαρία ότι ο Θεός εισήκουσε τις προσευχές του και η γυναίκα του θα γεννήσει υιό και μάλιστα θα πρέπει να του δοθεί το όνομα Ιωάννης, που σημαίνει δώρο Θεού. Στο άκουσμα αυτό ο Ζαχαρίας δεν πείστηκε, λόγω του προχωρημένου της ηλικίας τους. Τότε, για να τον βεβαιώσει ο Αρχάγγελος πως όντως είναι θέλημα Θεού να γεννηθεί ο Πρόδρομος του πήρε τη φωνή, ωσότου πραγματοποιήθηκαν οι υποσχέσεις του Κυρίου.
Την ογδόη ημέρα από τη γέννησή του, όταν επρόκειτο να γίνει η περιτομή του, ρώτησαν οι συγγενείς πως θα ονομαστεί το παιδί. Ο πατέρας του Ζαχαρίας επειδή ακόμη δεν μπορούσε να μιλήσει έγραψε επάνω σε μία πλάκα: «Ἰωάννης ἐστὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ». Τότε ακριβώς ξαναβρήκε τη φωνή του.
Δοξολόγησε το Θεό και είπε προς το άγιο παιδί του: «Και σύ, παιδίον, προφήτης Ὑψίστου κληθήση• προπορεύση γὰρ πρὸ προσώπου Κυρίου ἐτοιμᾶσαι ὀδούς Αὐτοῦ, τοῦ δοῦναι γνῶσιν σωτηρίας τῷ λαώ Αὐτοῦ, ἐν ἀφέσει ἁμαρτιῶν αὐτῶν διὰ σπλάγχνα ἐλέους Θεοῦ ἠμῶν, ἐν οἲς ἐπεσκέψατο ἠμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους, ἐπιφάναι τοὶς ἐν σκότει καὶ σκιὰ θανάτου καθημένοις, τοῦ κατευθύναι τοὺς πόδας ἠμῶν εἰς ὁδὸν εἰρήνης» (Λουκά 1, 76-79).
Πολυ νωρίς ο Άγιος Ιωάννης κατέφυγε στην έρημο, για να αγωνιστεί πνευματικά, όπου ζούσε υπό τους όρους της χρείας και όχι της πλεονεξίας. Για ενδυμασία του είχε ένα χιτώνα από τρίχες καμήλας, ενώ τρεφόταν με ακρίδες (βλαστάρια) και άγριο μέλι δέντρων. Ο Πρόδρομος, «ως λύχνος καιόμενος και φαίνων», έδειχνε σε όλους τους προσερχομένους την οδό της μετανοίας και κήρυττε ότι η βασιλεία του Θεού πλησιάζει, δίνοντας έτσι και πάλι ελπίδα στους ανθρώπους. Επιτέλους, μετά από πάρα πολλά χρόνια ακουγόταν λόγος αληθινά προφητικός.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής ως ο Πρόδρομος του Κυρίου
Ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής είναι ο τελευταίος θεοφόρος άνδρας που όχι μόνο αναγγέλει την έλευση του Ιησού Χριστού, αλλά συγχρόνως συμμετέχει σε αυτή ως ο Πρόδρομος του Κυρίου. Είναι Προφήτης εξ άκρας συλλήψεως, αφού μόλις έξι μηνών σκίρτησε από αγαλλίαση στην κοιλιά της μητέρας του Ελισάβετ όταν αυτή συνάντησε την Παναγία. «Είναι ο μείζων εν γεννητοίς γυναικών», σύμφωνα με την μαρτυρία του ίδιου του Κυρίου (Ματθ. 11, 11.).
Ο προηγούμενος γνήσιος Προφήτης, ο Μαλαχίας, έζησε πεντακόσια περίπου έτη πριν από τον Ιωάννη και μάλιστα προείπε για τον Πρόδρομο ότι: «Ως γέγραπται εν ταις προφήταις, ιδού εγώ αποστέλλω τον άγγελόν μου προ προσώπου σου, ος κατασκευάσει την οδόν σου έμπροσθεν σου» (Μαλ.3,1). Παρομοίως προανάγγειλε το προδρομικό του έργο στον κόσμο και ο Προφήτης Ησαΐας: «φωνή βοώντος εν τη ερήμω, ετοιμάσατε την οδόν Κυρίου, ευθείας ποιείτε τας τρίβους αυτού» (Ησ. 40,3).
Αυτός ο αυτήκοος και αυτόποτης μάρτυρας του Κυρίου και σεβασμιώτερος των Προφητών, κατά την στιγμή της Βαπτίσεως του Κυρίου είδε το Πνεύμα το Άγιο «εν είδει περιστεράς» και άκουσε τη φωνή του Θεού Πατέρα.
Έως τότε, ο Άγιος Ιωάννης κήρυσσε «βάπτισμα μετανοίας εις άφεσιν αμαρτιών», προετοιμάζοντας έτσι την οδό του Κυρίου, αφού μετά την πτώση του ανθρώπου δεν είναι εύκολο κανείς να δεχθεί «το μόνον καινόν υπό τον ήλιον». Οι άνθρωποι έπρεπε να καλλιεργηθούν, για να αλλάξει η νοοτροπία τους και να ανοίξουν οι καρδιές τους, προκειμένου να υποδεχτούν το κατεξοχήν νέο στη ζωή τους, τον Κύριο της Δόξας. Ωστόσο, δεν ήσαν όλοι καλοπροαίρετοι.
Μερικοί από αυτούς προσέρχονταν κοντά του με πονηρό σκοπό. Ο Τίμιος Πρόδρομος, όμως, ήταν ακριβής και δίκαιος. Δεν κολάκευε κανένα. Όπου έπρεπε αποδεικνυόταν ελεγκτικός. Γι’ αυτό, λοιπόν, αποκαλούσε τους Φαρισαίους «γενεά εχιδνών» και ταυτόχρονα τους προέτρεπε να αλλάξουν συμπεριφορά, γιατί δεν σώζεται κανείς μόνο και μόνο επειδή είναι απόγονος του Αβραάμ.
Η στάση του δεν άρεσε στους Γραμματείς και Φαρισαίους
Η στάση του, όμως, δεν άρεσε στους Γραμματείς και Φαρισαίους, και κυριώς ενοχλούσε αφάνταστα την Ηριωδιάδα. Ο Τίμιος Πρόδρομος έλεγχε δημοσίως τον Ηρώδη Αντύπα, για τη σχέση του με την Ηρωδιάδα, σύζυγο του Φιλίππου, τού αδελφού του, λέγοντας ότι «οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Μαρκ. 6, 18).
Η Ηρωδιάδα, λοιπόν, «ἐνεῖχεν αὐτῷ καὶ ἤθελεν αὐτὸν ἀποκτεῖναι», γι’ αυτό την κατάλληλη στιγμή έπεισε τον Ηρώδη να συλλάβει τον Άγιο Ιωάννη, με αφορμή την δημόσια προσβολή του, και να τον φυλακίσει στα υπόγεια των ανακτόρων. Ωστόσο ο Ηρώδης κατέβαινε πότε-πότε και άκουγε «ηδέως» τον Ιωάννη, αλλα η Ηρωδιάδα το μόνο που είχε κατά νου ήταν την εξόντωση του Προφήτη.
Πράγματι, κατά την ημέρα της εορτής των γενεθλίων του Ηρώδη, όπου στα ανάκτορα βρίσκονταν πολλοί επίσημοι, η Ηρωδιάδα εκμεταλλέυτηκε τη συγκυρία. Χρησιμοποίησε για δόλωμα την κόρη της Σαλώμη, με την οποία συμφώνησαν να χορέψει για τον Ηρώδη.
Η κακία, λοιπόν, η σαρκολατρεία και η μέθη οδήγησαν στο μαρτύριο τον Άγιο Ιωάννη, τον Πρόδρομο και Βαπτιστή του Κυρίου μας. Για το λόγο αυτό, η Εκκλησία όρισε απόλυτη νηστεία κατά την ημέρα αυτή, προκειμένου να μάθουμε ότι οι κακίες και η μέθη επιφέρουν πολύ μεγάλες τραγωδίες και προξενούν θλίψη, πόνο και δυστυχία.
Ας μιμηθούμε καλώς, λοιπόν, τον μεγάλο νηστευτή της Εκκλησίας. Ας τον παρακαλέσουμε να μας οδηγήσει στο μυστήριο της μετανοίας και του σταυρού, γιατί διαφορετικά δεν θα μπορέσουμε να δούμε το πρόσωπο του Θεού ως χαρά, αγαλλίαση και μακαριότητα.
Ένα μικρό εκκλησάκι παλαιοημερολογίτικο, χαμένο στη γωνία των οδών Στέφανου Σαράφη και Επτανήσου, πίσω από ένα ασπρισμένο ψηλό μαντρότοιχο, απαρατήρητο στους περαστικούς, δύο χούφτες τόπος και μια στάλα χτίσμα, δεν σου γεμίζει το μάτι. Μοσχοβολάει όμως όλο τον καιρό κι άμα κοντοσταθείς σούρχεται από μέσα το θυμίαμα, νοτισμένο από τις προσευχές τόσων και τόσων ευσεβών, που γονάτισαν, προσκύνησαν και ικέτεψαν τη χάρη και τη βοήθεια της Αγίας Παρασκευής. Με πήγαινε μικρό, με την αδελφή μου την Ελένη, η μακαρίτισσα η μάννα μου, η κυρα-Αριάδνη, να προσκυνήσω. Η Αγία Παρασκευή θα φροντίζει τα μάτια σου μούλεγε. Και δεν είχα λόγο ν’ αρνηθώ. Άλλωστε η γερόντισσα, που παλιά έμενε μόνιμα εκεί, ήταν τόσο άγια γυναίκα, που σε υπέβαλλε να θεωρείς ότι οι καλοί χριστιανοί είναι πολύ καλοί άνθρωποι, κάτι σαν γνησιοι απόλονοι των αγίων που προσκυνούσαμε. Παραδίπλα στο μικρό εκκλησάκι έζησα μερικά από τα ωραιότερα παιδικά μου χρόνια. Μέναμε τότε στους Μποτσαραίους, οικογένεια Μπότσαρη από την Ήπειρο, νοικοκυραίοι, αρχοντάνθρωποι. Μέναμε με νοίκι. Εμείς και απέναντι η κυρία Μαγδαληνή, με την κόρη της την Κωστούλα. Οι άλλοι ήταν ιδιοκτήτες. Εκεί, στον χωμάτινο δρόμο της Επτανήσου ήταν ο μεγάλος μας μικρόκοσμος. Έκεί, τρέξαμε, παίξαμε, γελάσαμε, κλάψαμε. Όλοι εκεί. Ο Θανάσης, ο Αντώνης, ο Παναγιώτης, ο Γιάννης, ο Γιώργος, ο Λυρής, η Ειρήνη, η Παναγιώτα, η Κωστούλα, ο Χρήστος…οι μεγάλες μας αποστάσεις ήταν το 1ο Δημοτικό, το σχολείο των αδελφών Τσιλιβάκου, το μπακάλικο του Νίκου του Χριστακόπουλου, το κουρείο του Παναγιώτη του Καλλιμάνη, το τσαγκαράδικο του Γιάννη του Σπυρόπουλου…
Μου το θύμισε ο καλός μου φίλος ο Πέτρος ο Διασάκος, γείτονας και αυτός από παλιά. Ήρθε και με βρήκε σήμερα το πρωΐ. Σήμερα, μου λέει, είναι της Αγίας Παρασκευής, με το παλιό. Αν μπορέσεις έλα!
[Το σημείωμα αυτό το έγραψα το έτος 2019, ανήμερα της Αγίας Παρασκευής, με το παλιό εορτολόγιο. Τότε ζούσε ο φίλος μου ο Πέτρος Διασάκος. Έφυγε από τον καταραμένο κορωνοϊό και δεν γιορτάζει πιά μαζί μας. Τούτη η επαναφορά αποτελεί ένα μικρό αντίδωρο στη φιλία και την αγάπη του, μία ανεξόφλητη οφειλή στη γενναιοδωρία της ψυχής του!]
ΔΙΗΜΕΡΟ ΕΥΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΜΑΣ Σάββατο 26 και Κυριακή 27 Ιουλίου
Με ιδιαίτερη πνευματική χαρά σας προσκαλούμε να συμμετάσχετε στις Θείες Λειτουργίες του ερχόμενου διημέρου, τιμώντας δύο μεγάλες μορφές της πίστεώς μας:
Το Σάββατο 26 Ιουλίου θα τελεστεί Θεία Λειτουργία επί τη μνήμη της Αγίας Οσιοπαρθενομάρτυρος Παρασκευής, της θαυματουργού και προστάτιδος των οφθαλμών.
Την Κυριακή 27 Ιουλίου τιμούμε τον Άγιο Παντελεήμονα τον Ιαματικό, προστάτη των ασθενών και μέγα θαυματουργό.
Κατά τις δύο ημέρες, θα τεθεί προς προσκύνηση τίμιο απότμημα Ιερών Λειψάνων των εορταζόντων Αγίων, προς ενίσχυση, παρηγορία και αγιασμό των πιστών.
Προσκαλούμε όλους με πίστη και ευλάβεια, να πλησιάσουν τους Αγίους μας και να λάβουν την ευλογία τους.
Με πολλή συγκίνηση και πνευματική χαρά τελέστηκε σήμερα, Κυριακή 20 Ιουλίου 2025, η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία επί τη εορτή του ενδόξου Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου, στον φερώνυμο Ιερό Ναό στην Αγία Βαρβάρα. Της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νικαίας κ. Αλέξιος, περιστοιχούμενος υπό των ιερέων της Ιεράς του Ναού.
Ο σεπτός Ποιμενάρχης μας, με λόγο πατρικό και θεολογικά εμπνευσμένο, ανεφέρθη στον Προφήτη Ηλία ως πρότυπο ακλόνητης πίστεως, προσευχής και αγωνιστικότητας μέσα σε μια εποχή πνευματικής αποστασίας. Τόνισε πως ο Προφήτης Ηλίας μάς καλεί όλους να γίνουμε «φωνή Θεού» σε έναν κόσμο που διψά για αλήθεια, φως και ελπίδα, αλλά συχνά ζει στη σύγχυση και τη σιωπή.
Με την παρουσία πλήθους πιστών που κατέκλυσαν τον πανηγυρίζοντα Ναό, η ατμόσφαιρα ήταν κατανυκτική και πανηγυρική συνάμα. Η ψαλμωδία, οι ευωδίες του και ο ζήλος του λαού ανέδειξαν και φέτος το μεγαλείο της πίστεως και της ενοριακής ενότητας.
Ο Σεβασμιώτατος ευχαρίστησε εγκαρδίως τον προϊστάμενο του Ναού και όλους όσοι μόχθησαν για την προετοιμασία της Πανηγύρεως, καθώς και τον ευλογημένο λαό που συμμετείχε προσευχητικά και με ευλάβεια.
Ευχόμαστε ο Προφήτης Ηλίας να σκέπει την πόλη, την ενορία και όλους μας, φωτίζοντάς μας με το ανέσπερο φως της προσευχής και της αφοσιώσεως στο Θείο θέλημα.